Zekat gibi mali mükellefiyetleri fakire temlik edip geri almak caiz midir?

Zekatta öşürde fidyede fitrede ve kefaretleri öderken devir benzeri bir şey yapmak, yani fakir kimseyle anlaşmak, ben sana vereceğim zekatı vb,sen sonra bana geri vereceksin şeklinde sahih ve caiz mi,yahut verilen kişi zekâtını vb bana ver ben sana geri veririm diye teklif etse?

Hile-i şeriyye, harama düşmemek için kurtuluş çaresini bulmak demektir. Yani Hile-i şeriyye; dine uygun çare demektir. Haramı helal veya helali haram yapmak yahut haksız mal ele geçirmek için hile yapmak caiz olmaz. Farzdan kurtulmak veya haram işlemek için hile yapmak haramdır. Buna hile-i şeriyye değil, hile-i bâtıla denir. Farz olduktan sonra zekât vermemek için hile yapmak haram olur. Hanefi fakihlerinden Ebu Yusuf, mali ibadetleri zimmetten düşürmek için hiçbir sebep ve şekilde hile yapılamayacağı­nı şöyle açıklar:

“Allah’a ve âhiret gününe iman eden bir kişinin zekâtı ödememesi, kendisinden zekât düşsün diye malı çeşitli kişilere vermek suretiyle mülkiyetinden çıkarması ve bunu o kişilere de zekât düşmeyecek şekilde yapması veya hangi şekil ve sebeple olursa olsun zekâtın düşmesi konusunda hile yapması helal olmaz.” (Ebu Yusuf, el-Harac, s. 80; Kardavî, FZ, c. II, s. 839) Nitekim konu ile ilgili İbni Abidin’in bir ibaresinde şu fer’i mesele zikredilmiştir; kişinin fakir olan anne babasına zekat vermek için hile yapması mekruhtur. Şöyle ki zekatı bir fakire vererek fakirin onlara vermesini istemek mekruh görülmüştür. Nitekim Kınye’de beyan edilmiştir. Vehbaniye şerhinde; ”bu mesele meşhurdur, kitapların ekserisinde zikredilmiştir” denilmektedir.

---

URL Kopyala