Zehri tedavi için kullanılan akrep ve yılan toplayıp satmak caiz midir?

Öldürücü olan zehir mubah bir menfaatten boş olur veya kendisine necaset karışmış olursa onun satışı caiz olmaz. Çünkü satılan malda meşru bir şekilde faydalanmanın caiz olması ve temiz olması için satış akdinin sıhhatinde iki şart vardır:  Şayet şer’an mubah bir faydalanma onda var ve necaset de kendisine karışmamış ise Hanefi, Maliki ve Şafiler bunun satışını caiz görmektedir. Bu zehir ister otlardan elde edilen zehir olsun isterse yılanlardan fark etmez. Hanbeli mezhebi ise nebatat ve otlardan elde edilen zehir ile yılanlardan elde edilen zehirin arasında ayrıma gitmiştir ve yılanlardan elde edilen zehirin haram olduğuna hükmetmiştir. (Mevsuatul’Fıkhiyye, 25/256) Zehirle tedavinin caiz olması için aranan şart ise zehrin zarar vermemesi ve faydasının umulmasıdır. Zira iki zarar karşısında en hafif olan tercih edilir. Ancak bu hususta işin ehli adil Müslüman bir doktorun tasdiki gereklidir. Veya tedavi olan kişinin bunu tecrübe ile bilmesi ve yerine başka bir tedavi imkanının bulunmaması gereklidir. (Mevsuatul’Fıkhiyye, 25/257)

Fethul Kadir’de İbn-i Hümam’ın naklettiğine göre; yer haşeratının satışı caiz olmaz akrep, fare, karınca, keler, kertenkele gibi. Deniz haşaratı da aynıdır kaplumbağa ve yengeç gibi. Fakat Hanefi fukasından Ebulleys zikretmiştir ki ilaçlarda kendilerinden faydalanıldığı takdirde yılanların satışı da caizdir, faydalanılmadığı takdirde satışı caiz olmaz. Bu tür haşeratın satışının caiz olup olmamasında ölçüde budur, yani itibar faydalı olup olmamasına göredir. Örneğin tedavi amaçlı kullanılan sülük toplamak ve satmanın caiz olması gibi. Dolayısıyla zehrinden faydalanılan akrep ve yılan benzeri haşeratın toplanıp satılması ve zehrinin tedavi amacıyla kullanılması da caiz olur.

---

URL Kopyala