Namazda hangi yanlış okuma, kıraat hataları (zelletulkari) namazı bozar?
Namazda hangi yanlış okuma, kıraat hataları (zelletulkari) namazı bozar?
Namazda yapılan kıraat hatalarının namazı bozup bozmayacağı hususunda fakihler birtakım ölçüler getirmişlerdir ki bunlar şöyle özetlenebilir: Kasıtlı şekilde Kur’ân’ın manası değişecek derecede yanlış okumak namazı bozar. Hata ile veya unutarak yanlış okunması hâlinde ise;
a) Yanlışlık kelimelerin îrap (son) harekelerinde ise, manada bir değişiklik olsa da namaz bozulmaz.
b) Yanlışlık durak yerlerinde yapılırsa; yani durulacak yerde geçilip geçilecek yerde durulursa, manasında değişiklik olup olmadığına bakılmaksızın namaz bozulmaz.
c) İmam Azam ile İmam Muhammed, yanılarak yanlış okunan lâfız ile, Kur’ân’daki mananın fazla değişip değişmemesini göz önüne almışlardır. Şöyle ki: Eğer mana fazla değişirse, namaz bozulur, değilse bozulmaz; okunan lâfzın benzeri Kur’ân’da bulunsun veya bulunmasın. İmam Ebû Yusuf ise, okunan lâfzın Kur’ân’da benzerinin olup olmamasını esas tutmuştur. Bundan dolayı, eğer Kur’ân’da benzerinin olup olmamasını esas tutmuştur. Bundan dolayı, eğer Kur’ân’da benzeri varsa namaz bozulmaz, isterse mana aşırı derecede değişmiş olsun. Eğer benzeri Kur’ân’da yoksa namaz bozulur, isterse mana aşırı derecede değişmiş olmasın. Bir kimse kıraati, namazı bozacak derecede hatalı yapar ancak geri dönüp hatasını düzeltirse namazı sahih olur.
Kur’ân’daki bir harf yerine sehven başka bir harf okunacak olsa, bakılır: Eğer bu iki harf arasında Kaf ve Kâf gibi mahreç (harflerin çıkış) yakınlığı varsa veya bunlar Sin ile Sad gibi bir mahreçten olup aralarında değişiklik caiz ise bununla namaz bozulmaz (فَلاَتَقْهَرْ) yerine (فَلاَتَكْهَرْ) ve (فَتْح قَرِيبٌ ) yerine ( فَتْح غَريبٌ) okunması gibi. (الصَّمَدُ) yerine (السَّمَدُ) okunması da böyledir. (ج ل ى) harfleri bir mahreçten oldukları halde aralarında değişme caiz değildir. Bu harfler birbirlerine çevrilemezler.
İki harf arasında mahreç birliği veya yakınlığı olmadığı halde çoğunluk bakımından güçlük bulunup bunların aralarını ayırmak zor olsa, bunlardan birinin yerine diğerinin telâffuz edilmesi, fıkıh alimlerinden çoklarına göre namazı bozmaz. (ض) yerine ( د ذ ) veya (ظ ) harfinin okunması ve ( ذ ) yerine de (ز) veya (ظ) harfinin söylenmesi gibi. (ص) ile (س), (ط) ile (ت) harfleri de böyledir. Birçok fıkıh alimi namazın bozulmayacağı fetvasını vermiştir.
Ancak bunlar kasden yapılırsa, o zaman namaz bozulur. Bu bakımdan (وَلاَالضَالِين) yerine (وَلاَالظَالَين) veya (وَلاَالذَالِّين) okunması namazı bozmaz. Bununla beraber bu mesele üzerinde başka görüşler de vardır. Bu harflerin aralarını ayırmaya gücü yetecek kimse için, bunların böyle değiştirilmesine meydan vermemek gerekir. Zira kasden böyle okunursa namaz bozulur.
URL Kopyala
