Kurbanlıklarda hangi kusurlar kurban edilmelerine engel sayılır?

Bir keçi var idrarını yaparken baya zor yapıyor prostat diyorlar ancak yemesinde içmesinde hiç bir sıkıntı yok hamdolsun. Sürüye eşlikte ediyor yani sürü ile gidip geliyor rahat bir şekilde, bundan Kurban olur mu?

Soruda geçen idrara çıkma zorluğu hafif kusur olup kurbanın sıhhatine engel değildir. Ubeyd b. Feyeuz’dan rivayet olunduğuna göre, “Berâ b. Azib’e sormuş: “Hangi vasıftaki hayvanların kurban edilmesi câiz olmaz.” Berâ b. Azib ayağa kalkıp şöyle dedi: Peygamber Efendimiz (s.a.s.) eli ile işaret ederek şöyle buyurdu: “Şu dört hayvan kurban için kâfi olmaz; körlüğü apaçık ortada olan kör (avrâ), hastalığı apaçık ortada olan hasta (merîda), topallığı apaçık ortada olan topal (arcâ), kemiğinde ilik kalmayacak derecede zayıf (kesîre/acfâ) hayvan.”[1] (Ebû Dâvud, “Dahâyâ) Hafif hastalık, hafif topallık, gözdeki küçük nokta, aşırı olmayan zayıflık kurbanın sahih olmasına engel değildir. Yaratıcısına bir kurbet olarak kesilecek kurbanın her yönüyle kusursuz ve mükemmel olması gerekir. Kurbanlık hayvanlardaki kusurları, sünnette belirtilmiş olup olmamasına göre, iki sınıfta ele almak gerekir. Hadis-i şerifte belirtilmiş olanlar:

– Arca’; kesileceği yere gidemeyecek derecede topal olan hayvan şayet dört ayağı üzerine basarak yürüyebilirse kusur az sayılır ve kurban olur.
– Merîda; ağır hasta.
– Acfa’; kemiklerinde ilik kalmamış derecede zayıf hayvan.
– Avra’: Tek gözü gitmiş hayvan. Bu çeşit hayvanların kurban olarak kesilmesi, ittifakla caiz değildir.

Hadis-i şerifte belirtilmediği halde içtihatla kusur sayılanlar: Hadis-i şerifte belirtilen kusurlardan daha çok kusurlu olan hayvanların kurban edilmesi caiz değildir:

– Amyâ (iki gözü kör): Tek gözü kör olan gibi iki gözünde beyazlık (katarakt) olan kör hayvanların kurban edilmesi de sahih değildir. Körlüğün tespiti için ölçü, gözbebeğinin gitmesidir.
– Ames denen ve gözün yaşarmasından dolayı görmeyen hayvanların bu kusuru bir zarar vermez.
– Havlâ yani gözünde şaşılık olan hayvan az kusurlu olduğundan kurban olur.
– Cezmâ; ön veya arka ayağı kesik olan veya doğuştan olmayan hayvan demektir. Kurban olmaz.
– Cerbâ (Uyuz): Uyuzluk hayvanın etinin az olmasına yani zayıf düşmesine sebep olur. Bu yüzden uyuz hayvan yine de semizse az kusur sayılır ve kurban olur. Zayıfsa çok kusur sayılır ve kurban olmaz.
– Kulağı kopuk: İki veya bir kulağı kesik olan hayvan kurban olmaz. Saka’; kulağının yarısı kopuk olan hayvandır.
– Betrâ (kuyruğu kesik): Kuyruğun yarısı gitmişse kusur çok, bundan azı ise az kusur sayılır. Kuyruğu küçükken kopan veya kuyruksuz doğan hayvanlar da kurban olmazlar. Hanbelilere göre kurban olurlar.
– Hasiyy/iğdiş edilmiş hayvan demektir. Bu tür kusurlu hayvan kurban olarak kesilebilir.
– Cemâ (doğuştan boynuzsuz): Doğuştan boynuzsuz hayvanlar, az kusurlu sayılır kurban olarak kesilebilir.
– Azma; boynuzu kırık hayvan demektir. Kurban olur. Ancak kırık, iliğe kadar ulaşmışsa, çok kusurlu sayılacağından kurban olmaz.
– Ced’a; burnu kesik olan hayvan demektir. Kurban olmaz. Doğuştan dişsiz hayvanlar kurban olmaz.
– Hetmâ; dişlerinin tamamı ya da çoğu düşmüş hayvan kurban olmaz. Çoğunluğu bulunursa kusur az kabul edilir ve kurban olur.
– Sevlâ-Tevla; Deli hayvan demektir. Bu sürüye gitmemekle anlaşılır. Sürüye gitmeyecek kadar deli olduğu takdirde, kurban olarak kesilmez.
– Cezâ; Meme ucu bulunmayan veya memesi kurumuş hayvan demektir. Bu hayvanlar da çok kusurludur. Kurban olmazlar.
– Dili tamamen veya çoğu kesik olan sığır kurban olmaz. Fakat dili kesik olan koyun kurban olur. Çünkü sığır otu diliyle yer, koyun ise dişiyle yer.
– Cellâle (pislik yiyen): Devamlı pislik yiyen hayvanların, hem kurban, hem de eti yenmek için kesilmesi sahih değildir. Bu sebeple, deve ve sığır bu durumda on, koyun ve keçi dört gün ayrı bir yere kapatılarak pislik yemesi önlenir.

Az kusurlu olan hayvanları kurban etmek sahih olsa da duruma göre kerahetten kurtulamaz. Bu yüzden mümkün olduğu kadar kusurlardan uzak; salim, sıhhatli ve semin hayvan kurban etmek takvanın gereğidir.

---

URL Kopyala