Kamu hakkına girip pişman olan kişi bunu nasıl telafi edebilir?
Kamu hakkına girip pişman olan kişi bunu nasıl telafi edebilir?
Haksız yere işsizlik ödeneği vesaire alan bir kimse bunu ne şekilde iade edebilir? Aradan 5 sene geçtiyse aldığı parayı mı yoksa daha fazlasını mı iade etmeli? Bir cami yapımına bağışta bulunsa ya da bir çocuk esirgeme kurumuna bu onun yerine geçer mı?
URL Kopyala
Kul hakkının tüm toplumu ilgilendiren boyutuna ise; ‘Kamu Hakkı’ denir. Kamu hakkı demek; bütün bir toplumun ortak hakkı demektir. Bu hak; birden çok insanın alın terini, bütün bir ülkenin emeğini, belki de tüm insanlığın geleceğini ilgilendirdiği için kul hakkına göre vebali daha ağır bir yüktür. Zira zarara uğratılan her bir kamu kaynağı; helalleşmesi pek mümkün olmayan milyonlarca kulun hakkına girmek demektir.
Allah Rasûlü’nün hayatını incelediğimizde onun kul ve kamu hakkı hususunda oldukça hassas ve tavizsiz olduğunu görürüz. Peygamberimiz (s.a.s.), bir cenaze olduğunda öncelikle cemaatine ölen kişinin borcu olup olmadığını sorardı. Ölen kişinin borcu yoksa namazını kıldırırdı. Şayet kişi borçlu olarak vefat etmişse geride bıraktıklarıyla borcu kapatılmadan o kişinin namazını kıldırmazdı. (Tirmizi, Cenaiz: 69)
Küçük torunu Hasan’ın kamu malı hurmalardan birini ağzına aldığını gören Peygamberimiz, hemen kendisine müdahale etmiş, hurmayı ağzından bizzat çıkararak onun helal olmadığını söylemişti. (Buhârî, Zekât 60) Bir savaşta sahabeden bazıları peygamberimize ‘’falanca kişi şehit oldu’’ demişlerdi. Allah Rasulü bu söze hemen itiraz etmiş, kamu malı sayılan bir hırkayı sahiplendiği için o kişinin şehit sayılamayacağını bildirmişti. (Tirmizî, Siyer 21, 1574)
Mallarla ilgili kamu hakkı ihlali durumunda; mevcutsa söz konusu malın kendisi, mevcut değilse o malda oluşan değer kaybıyla birlikte bedeli hakka girilen kamu kurumuna verilmelidir. Hakka girilen kamu kurumuna geri vermenin mümkün olmaması hâlinde ise kamu yararına çalışan bir kamu hayır kurumuna bağış yapılmalıdır. Şayet bu da mümkün olmaz ise ihtiyaç sahibi fakir ve muhtaç kimselere ya da özel hayır kurumlarına verilmelidir. Ayrıca yapılan bu hatadan dolayı samimi bir şekilde tövbe edip Allah’tan af ve mağfiret dilenmelidir.