Sözlükte “artmak, çoğalmak, gelişmek” anlamındaki nemâ terim olarak hakiki ve takdirî olmak üzere ikiye ayrılır. Hakiki nemâ malın gerçek anlamda artışını ifade eder ve toprak ürünleri, ticaret malları, hayvanlarla define ve madenler bu grupta mütalaa edilir. Takdirî (hükmî) nemâ ise bir malın potansiyel olarak artma, arttırılma ve çoğalma özelliğine sahip bulunması sebebiyle fiilen artış gerçekleşmese bile artıcı (nâmî) nitelikte sayılmasıdır. Altın, gümüş ve para böyledir. Dolayısıyla bu ikinci grupta olanlar fiilen çalıştırılarak artmış olmasa dahi nisaba ulaştıkları takdirde zekata tabidirler. (Kâsânî, Bedâî’, II, 20) Bu nedenle Hanefî mezhebinde, kadınların altın ve gümüşten yapılmış ziynet eşyaları, zekât için gerekli diğer şartları da taşıdığı takdirde zekâta tâbidir. Bu itibarla altından yapılmış ziynet eşyaları, 80,18 gr. veya daha fazla olur ve üzerinden de bir yıl geçmiş ise kırkta biri oranında zekâtları verilir. Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî bilginlerine göre ise, kadının normal olarak takıp kullandığı ziynet (takı) eşyası, aslî ihtiyacı sayıldığından bunlardan zekât gerekmez. (İbn Kudâme, el-Muğnî, IV, 220) Altın ve gümüş dışındaki taşlardan mamul ziynet eşyası ise ittifakla zekâta tâbi değildir. (İbn Nüceym, el-Bahr, II, 243)

Diğer sorunuzun cevabını görmek için aşağıdaki linki tıklayabilirsiniz:

https://fetvalar.hgev.org.tr/soru/uzun-vadeli-borclar-zekat-nisabindan-dusulur-mu/