Hayvanı canlı tartarak belirlenen kilo fiyatına göre satın almak caiz midir?
Hayvanı canlı tartarak belirlenen kilo fiyatına göre satın almak caiz midir?
Canlı baskül kurbanlık hayvan satışı hususunda fakihler iki farklı görüş beyan etmişlerdir:
Birinci görüşte; şeriat tarafından hususi bir yasaklama gelmediği takdirde, Allah Teâlâ’nın satışı mubah kılması hükmüne binaen, canlı hayvanın tartılarak verilen kilo fiyatı üzerinden satışının caiz olacağıdır. Bu görüşün sahipleri şunu belirtmektedir; hayvanın göz kararı ve müşahede ederek oluşan kanaate göre satışı caiz oluyor ise, tartılarak satışı evleviyetle caiz olur zira tartmak, göz kararı satın almaya göre maldaki meçhuliyeti ve aldanmayı daha ziyadesi ile gidericidir. Ayrıca bu satışın caiz olmasında mükelleflere kolaylık kılmak ve onlardan zorluğu kaldırmak söz konusudur.
İkinci görüşte; Peygamber Efendimizin (s.a.v) aldatmayı yasaklayan umumi hadislerine binanın böyle bir satışın caiz olmayacağıdır zira hayvanın canlı olarak tartılarak satılması, satıcıların hayvanı şişirmeye yönelik yaptıkları muameleler sebebiyle, aldatmaya açık bir uygulama şeklidir. Nitekim bu hususta Maliki mezhebinden olan Muhtasarı Halil kitabında kilo ile satışın caiz olmadığı açıkça belirtilmiştir.Sonuç olarak şu sebeplerle canlı baskül satışının caiz olmaması görüşü ön plana çıkmaktadır:
1- insanlar arasında yaygın olan örf, davar cinsi hayvanların canlı satışının göz kararı yapılması şeklinde olmasıdır ki; nas’lara muhalif olmadıkça örf ile amel edilir.
2- Hayvanı göz kararı satmakta aşırı aldanma olmamakla birlikte, tartıyla satmakta aşırı aldanma söz konusu olabilmektedir. Nitekim tartıya çıkarılmadan önce hayvan bolca su içirilmekte ve kilosu ağır gösterilerek müşteri aldatılmaktadır.
Ancak tüm bunlara rağmen, şöyle bir cevaz yoluna gidilebilir; hayvanın tartılması sadece hayvan hakkında bir fikir elde etmek amacıyla yapıldıktan sonra, taraflar son söz olarak hayvan üzerinde bir pazarlık yapıp, hayvanın yekünü üzerine bir fiyat vererek akit tamamlanabilir, bu caiz olur.
URL Kopyala