Müslüman olan bir iş yeri sahibinin, Yahudi veya Hristiyan olan bir çalışanını cuma saatinde çalıştırması caiz midir?

Cuma namazı; Kitap, Sünnet ve İcma ile sabit olup, hutbeli, cemaatle kılınan, iki rekâtı farz, diğer namazlardan farklı özellikler taşıyan ve her mükellefin yerine getirmesi gereken (farz-ı ayn) bir namazdır.^[1] Allah Teâlâ, cuma namazı vaktinde çalışma ve alışveriş yapma ile ilgili olarak; “Ey inananlar! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığında, alışverişi bırakıp hemen Allah’ı anmaya koşun. Eğer bilirseniz bu, sizin için daha hayırlıdır. Namaz kılınınca artık yeryüzüne dağılın, Allah’ın lütfundan nasibinizi arayın. Allah’ı çok zikredin ki kurtuluşa eresiniz.”^[2] buyurmaktadır. Ayetten anlaşıldığına göre, cuma namazından önce ve sonra çalışmak ve alışveriş yapmakta bir sakınca yoktur.

Ayrıca, cuma namazı kılmakla yükümlü olmayanlarda, namaz kılınırken alışveriş yapabilirler. Ancak cuma namazı kılmakla yükümlü olanların cuma saatinde alışverişi terk etmeleri ve camiye gitmeleri gerekir. Cuma namazı kılmakla yükümlü olanların cuma saatinde alışveriş ile meşgul olmaları tahrîmen (harama yakın) mekruhtur, ancak yapılan bu alışverişin günah olması ile birlikte, elde edilen kazanç haram olmaz. Ayrıca cuma namazı ile mükellef bir işyeri sahibinin, işyerinde cuma namazıyla mükellef olmayan (gayrimüslim, engelli gibi) bir kimseyi çalıştırmasında ve bu şekilde kazanç elde etmesinde bir sakınca yoktur.^[3] Ancak işyeri, alışveriş yapılan bir dükkan ise, müşterinin de cuma ile mükellef olmayan bir kimse olması gerekir.

Kaynakça:

[1] Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 271-272
[2] Cum’a, 62/9-10
[3] İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, 41