Kurban ve benzeri işlerde vekalet işleminin gerçekleşmesi için, halk arasında uygulanan; müvekkilin vekile ”seni vekil ettim, kabul ettin mi?” vekilin de ”aldım kabul ettim” şeklinde ki bir eylem gerekli değildir. Kişi kendi yetkisinde olan tasarruflarda kendisi bulunabileceği gibi, bir başkasını da bu tasarrufları yapmaya izin verebilir. Bunların içinde; farz, vacip, nafile, adak, akika ve benzeri tüm kurban çeşitleri de vardır. Bu tasarruflara izin verme şekli; sarahat yoluyla açık söz ya da yazı ile olabileceği gibi rıza’ya delalet eden davranışlar ile de olması mümkündür.

Buna binaen; bir kimse kendisine bırakılan bir kurbanı, sahibinin izni olmaksızın bayram günü sahibi adına kesecek olsa, bunu ödemesi gerekmez, sahibinden kurban yükümlülüğü düşer. Çünkü buna delalet yolu ile izin vardır zira bu hayvan sahibi tarafından kurban edilmek üzere alınmış, bir şekilde kurban edilmiş ve maksat hasıl olmuştur. Aynı şekilde birkaç kişi yanlışlıkla birbirinin kurbanını kesecek olsalar, her kesilen hayvan sahibinin kurbanı olmak üzere geçerli olur. Birbirlerine bir şey borçlu olmazlar, bu durumda da herkes kendi hayvanını alır.

Sonuç olarak; genellikle kurbanların kesimi sahipleri tarafından olmayıp, başkasını vekil kılma yoluyla olduğundan, kurban başkası tarafından kesildiğinde örf olarak izin verildiği kabul edilir. Böylece örf olarak izin sözel izin gibi sayılır, sonuçta kurban sahibi bu eyleme razı olur ve yükümlülüğünü yerine getirmesi itibarıyla kurbanı geçerli olur.^[1] Nevevi de konu ile ilgili şöyle demiştir: “Yabancı bir kimse, belirli bir kurbanı kurban zamanında keserse, meşhur görüşe göre geçerli olur. Çünkü bunun yerine getirilmesi niyet gerektirmez, başkası onun yerine kesme işini yerine getirse geçerli olur. Aynen bir mahalden necasetin giderilmesi hükmüne benzer.”^[2]

Kaynakça:

[1] Tecrid 12/6341
[2] Ravdat el Talibin 3/214