Adağı yerine getirmek kul hakkı mıdır Allah hakkı mı?
Adağı yerine getirmek kul hakkı mıdır Allah hakkı mı?
Adak yapıp imkanı olmadığı için bunu ödeyemeyen kişi kul hakkına mı girer Allah hakkına mı?
URL Kopyala
Hanefî usulcülerinden Fahrülislâm el-Pezdevî şer‘î hükümleri sırf Allah hakkı olanlar, sırf kul hakkı olanlar, iki tür hakkın da bulunduğu, fakat Allah hakkının veya kul hakkının galip olduğu hükümler şeklinde dörtlü bir ayırıma tâbi tutar. Sırf kul hakkı olanlar, hak sahibi olan kulların düşürmesi ile borçludan düşen haklardır. Adağı hak eden fakirin düşürmesi ile adak yapan kişiden adak düşmeyeceğine göre adak Allah hakkıdır. Dolayısıyla hiç bir şekilde adak borcunu ödeme imkanı bulamayan kimseler Allah’dan bağışlanma dilerler. Ayrıca Şâtıbî Allah hakkı tabirindeki hakkın namaz, oruç şeklindeki fiiller değil kul açısından Allah’ın emrine imtisal, yasaklarından kaçınma, Allah açısından emirlerine uyulması, yasaklarından kaçınılması şeklinde mânevî bir mefhum olduğunu, sırf kul hakkı sayılanlar da dahil hiçbir hakkın Allah hakkından hâli olamayacağını ifade etmiştir. (el-Muvâfaḳāt, II, 315-321)