TÜBİTAK’ın incelediği 10 gazoz içeceğinde alkol bulunduğu tespit edilmiş ve alkol litre başına 1.56, 0.20 gr. arasındaymış. Hocam, bu gazozları içmek hâliyle haram mı oluyor?

Ülkemizde alkolsüz içeceklerle ilgili düzenlemeler, 2007/26 tarih ve sayılı “Türk Gıda Kodeksi-Alkolsüz İçecekler Tebliği” ile yapılmaktadır. Bu Tebliğde “alkolsüz içeceklerde etil alkol miktarı en çok 3,0 g/L olmalıdır” hükmü yer almaktadır. Dolayısıyla buna göre kendisinde bu oranda alkol bulunan içeceklerin üzerine kanunen alkolsüz içecek yazılabilir.

Günümüzde renklendirici, tatlandırıcı ve asit eritme işleminde alkol kullanılan gazlı içecekler konusunda olumlu yönde verilen fetvaların dayanakları şöyledir; “Necaset düşen suların, ‘büyük su’ olmaları halinde, pis hale gelmeyeceği”, “Çoğu sarhoş edenin azının da haram olacağı”, dolayısıyla “çoğu sarhoş etmeyenin azı veya çoğu da haram olmayacağı” , “Şarabın içine tuz atılmak gibi kimyevi istihalelerle sirkeleşeceği”ne ve “Az olan haram, belli miktarda çok olan helale katıldığında, karışımın haram olmayacağı.” Fakat bu “kıyas”ların tamâmı, bir çok cihetten bâtıldır. Her birini ayrı ayrı ele alalım:

Birinci Kıyâs: Gazoz,cola, enerji içeceği ve alkol karıştırılan diğer meşrubatların, içine pis bir madde düşen “büyük suya” kıyas edilmesi doğru değildir. Zira, “Suların pis olmak husûsu”ndaki hükmü “kolaylık” esası üzerine kurulmuştur. Zira kıyas (kural); su “küçük” de olsa “büyük” de olsa içine necaset düşmekle pis olacağını îcâb ettirir. Şu kadar var ki necaset hükmü, büyük sulardan düşürülmüştür. Bütün bunlardan anlaşılmaktadır ki, büyük suların temiz kabul edilmesindeki esas zarûrettir. Bu genişlik olmasaydı abdest, ğusül, elbiselerin yıkanması ve yerlerin temizlenmesi, bilhassa suyun zor bulunduğu sıcak ve kurak memleketlerde, neredeyse imkânsız hale gelecek, hayat yaşanamaz olacaktı. Hâlbuki bu zaruret ise, sözü edilen meşrubatlarda yoktur. Sözün kısası, içinde alkol bulunan meşrubatların büyük sulara kıyas edilmesi yanlıştır.

İkinci Kıyas: “Çoğu sarhoş edenin azı da haramdır” yani “Çoğu sarhoş etmeyenin azı ve çoğu haram değildir”, “Gazoz ve colaların ya da enerji içeceklerin çoğu sarhoş etmez”, “Öyleyse gazozların azı da çoğu da haram değil” bu kıyas da batıldır. Çünkü bu kıyasın birinci mukaddimesi olan kaide ve hüküm “mustakil olduğu” haldedir. Öyle olmasaydı, “Çoğu sarhoş etmeyenin azı da çoğu da haram değildir” dediğimizde, “İçine bir bardak şarap yahud rakı katılan bir küp suyu içen sarhoş olmaz.”, “Öyleyse, bu küpten içmek de haram değildir, helaldir” dememiz lâzım gelecekti. Bu ise, “Rakının ve şarabın susuz olanı haram ama sulu olanı helal”dir gibi ters ve mantıksız bir sonucu getirecekti.

Üçüncü Kıyas: “Bir şarabın içine tuz atılır ve sirke haline gelirse haramken helal olur”, “Gazoz gibi içeceklerde dahi alkol değişir, sirke olur”, “Öyleyse gazozlar içine atılan alkol haramlıktan çıkar, helal olur” bu kıyas da batıldır. Gazozlarda, colalarda ve enerji içeceklerinde dışarıdan eklenen etil alkol yapısını değiştirmeden etil alkol olarak kalır, yani sirkeleşmez.

Sonuç olarak bu şartlarda üretilen gazlı içeceklerin tüketilmesine caiz demek mümkün değildir, en masum tabirle şüphelidir.

Kaynakça:

[1] İbn Âbidîn, 1984 kahraman yayınları, c,l, s, 185, 188
[2] Hidâye, Fethu’l-Kadîr:1/55
[3] Usûlü’ş-Şâşî:86
[4] Mektebe-i İmdâdiyye- Mültân-Pâkistân