Trafik kazası, cinayet gibi sebeplerle ölen eceliyle mi ölmüştür?
Trafik kazası, cinayet gibi sebeplerle ölen eceliyle mi ölmüştür?
Ecel tarihi belli mi? Mesela bir adam trafik kazasında ölüyor ya, kazada ölmese başka bir şekilde mi ölecekti?
Ehl-i sünnet alimlerine göre, öldürülen şahıs (maktul) bütün insanlar gibi eceliyle ölmüştür. Çünkü ecel hayatın tereddütsüz olarak son bulduğu andır. Trafik kazası veya benzeri kazalar sebebiyle ölen kimseler için de aynı hüküm geçerlidir. Bu hususu belirleyen ilahi iradedir. Şu halde, meydana gelen kaza sebebiyle veya katilin o kişiyi öldürmesiyle onun eceli öne alınmış değildir. Katilin cezayı hak etmesinin sebebi de, Allah’ın “Kötülüklerin açığına de gizlisine de yaklaşmayın ve Allah’ın yasakladığı cana haksız yere kıymayın. İşte bunlar Allah’ın size emrettikleridir. Umulur ki düşünüp anlarsınız.” (Enam suresi 151. ayet) buyruğu ile yasakladığı bir şeyi işlemesi, kul olarak kendine verilen gücü kullanma hususunda seçimini dinin haram kıldığı bir davranışı isteme ve yapma yönünde gerçekleştirmiş olmasıdır. Onun bu seçimi üzerine de sünnetullah diye ifade edilen tabiat kanunlarına göre Allah, ölüm denen sonucu yaratmış olmaktadır. Allah’ın bu durumu ezeli ilmiyle biliyor olması, kulun iradesinin elinden alınmış olması anlamına gelmez.
Ehl-i Sünnet âlimleri, kaderin sebeble müsebbebe bir baktığını ve sebeblerin yokluğu farzedildiğinde müsebbeb için bir şey söylenemeyeceğini ifâde etmişlerdir. Trafik kazasında olduğu gibi, bir adamın ateş etmesiyle diğerinin ölmesi hâdisesinde de kader sebeple müsebbebe bir bakmaktadır. Ortada bir öldürme hâdisesi vardır ve bu hâdise daha meydana gelmeden Cenâb-ı Hak tarafından bilinmektedir. Dolayısıyla kader, birinin ateş etmesiyle diğerinin ölmesi şeklindedir. Adamın ateş etmediği farzedilince mevcut hâdisenin bir tarafı, yâni sebeb yönü yok kabul edilmektedir. Meselâ, bir çocuk müsebbeb, anne ve babası ise sebebdir. Cenâb-ı Hak o çocuğun yaratılmasını o anne ve babadan takdir etmiştir. “Eğer söz konusu ebeveyn olmasaydı çocuk dünyaya gelir miydi?” sorusuna Ehl-i Sünnet âlimlerinin cevabı, “ne olacağı farzedilemez” şeklindedir. Ayrıca bu varsayım üzerinde durmak abestir zira ortada bir vak’a vardır. Söz konusu çocuk o ebeveynden dünyaya gelmiştir. Ebeveynin yokluğu farzedilince çocuğun dünyaya gelip gelmeyeceğine nasıl hükmedilecektir?!…
URL Kopyala
