Toplandığı takdirde nisaba ulaşan farklı cins mallar zekata tabi olur mu?
Toplandığı takdirde nisaba ulaşan farklı cins mallar zekata tabi olur mu?
Hocam bir kimse babadan kalma tarlada hisse sahibi ve bir miktarda birikmiş parası var. Fakat ne tarladaki hissesinin kiymeti ne de parası nisab miktarına ulaşmıyor. İkisi toplandığında ancak nisab miktarına ulaşıyor. Bu kişi zekat alabilir mi?
Ticaret malları suret bakımından farklı da olsa zekat hükmü hakkında nisabı tamamlamak için birbirine katılırlar, tüm nakitlerde böyledir. Nitekim bunların her birinin nisabı, diğerinin kendisi ile tamamlandığı ticaret mallarına katılır, aynı şekilde başta altın-gümüş olmak üzere tüm nakitler de nisabı tamamlamak için birbirine katılır. Fakat saime hayvan zekatı ise böyle değildir, onlar nisabı tamamlamak hususunda nakitler ile ticaret mallarına katılmadığı gibi farklı cins hayvanlar da birbirine katılmaz. Ancak şayet hayvanlar besi için olmayıp alım satımı yapılarak ticaret amaçlı bulunuyorsa bu takdirde onların değeri de altın, gümüş, nakit ve ticaret mallarına ilave edilirler. (Mebsut, 3/20)
Murisin bıraktığı tereke nakit olduğu takdirde, kişi başına nisap miktarı düşer ve bunun üzerine vefattan sonra 1 yıl geçerse zekat gerekir. Şayet gayrimenkul ise, satıldığı taktirde parası ele geçtikten sonra zekata tabi olur. Herhangi bir gayrimenkul satın alınırken satmak niyetiyle alınırsa zekata tabi olur, miras malları ise satın alma yoluyla mülkiyete intikal etmediği için, paraya dönüşmedikçe zekâta tâbi olmaz. Ancak Hanefîler’e göre şer‘î zenginliğin ölçüsü nisab olduğundan, temel ihtiyaçlarından fazla nisab miktarı mala sahip olan kişilerin elindeki varlıklar; altın, gümüş, nakitler ve ticaret malı olmasa da bazı yönlerden zengin kabul edilir.
Buna göre; temel ihtiyaçları dışında nakit ve ticari eşya olmayan nisap miktarı mala sahip olmaya nisâb-ı istiğnâ denir. Bu nitelikte ve ölçüde mala sahip bulunan kimse, zekâtla yükümlü sayılmamakla beraber zekât alması da câiz olmaz; ayrıca fitre vermek ve kurban kesmekle mükellef olur. Buna göre oturduğu ev ve kullandığı arabadan başka satıp kazanç elde etmek amaçlı olmasa da asli ihtiyaç dışı nisap miktarı fazla ev, arsa, araba vb. olan kimseler de istiğna nisabına sahip sayılır. Bu durumda olan kişiye zekat vermek farz olmasa da kurban ve fitre vacip olduğu gibi zekat da alamaz. Bu derece istiğna nisabına sahip olmayanlar ise zelat, kurban ve fitre ile mükellef olmadıkları gibi bunları almaya da elverişli olurlar.
URL Kopyala
