Süre belirtmeden borç vermek caiz mi, borç verirken şahit gerekli mi?

Belli bir tarih belirtmeden (istediğim herhangi bir zamanda alırım veya sen ne zaman istersen o zaman ver şeklinde) borç vermek caiz mi? Ve şahit bulundurmak yada senet gerekli mi?

Karz akdinde süre şartının câiz olup olmadığı pratik sonuçları da bulunan bir tartışmadır. Karz iki taraf için de bağlayıcı olmayan akitler arasında görüldüğünden alınan borcun iadesinin bir süreye bağlanması çoğunluğa göre sahih görülmez. Yani süre akdin yapıldığı sırada şart koşulsa bile bağlayıcı olmaz. Verdiği süreye riayet etmesi borç veren için sadece ahlâkî bir yükümlülük ve meziyet niteliğindedir; hukuken sürenin tamamlanmasını beklemeden verdiği borcu talep edebilir. Hanefî, Şâfiî ve Hanbelî mezheplerinin görüşü bu istikamettedir.

Nitekim Şâfiî ve Hanbelî fakihleri süre şartının câiz olmamasını sürenin ivazın bir parçasını teşkil etmesiyle gerekçelendirir. Halbuki karz akdi bedelinde bir arttırma veya eksiltme ihtimali olmayan bir akittir. Mâlikîler ve bazı Hanbelî fakihleri ise akitte kabul edilen şartlara bağlılığın gerektiğine de vurgu yaparak karzda süre şartının geçerli olduğunu ileri sürerler. (İbn Kudâme, IV, 237; Karâfî, eẕ-Ẕaḫîre, V, 295-296) Karz akdinin yazılı belge ve şahitle tevsiki muhtemel anlaşmazlıkları ve mağduriyetleri önleyeceğinden mendup bir davranış olarak görülmüştür. Geri ödemenin rehin ve kefaletle teminat altına alınması da Peygamber Efendimizin (s.a.s.) aldığı arpa mukabilinde kalkanını rehin bıraktığına dair rivayetin de desteğiyle bütün fakihler tarafından câiz görülmüştür.

---

URL Kopyala