Satıcının müşteriye; “aldığı malı başkasına satmamasını” şart koşması caiz midir?
Satıcının müşteriye; “aldığı malı başkasına satmamasını” şart koşması caiz midir?
İslam hukukunun genel prensiplerine aykırı olmamak kaydıyla, örf haline gelen şartlarla alışveriş yapmak caizdir.[1] Ancak alım satım akdinin gereği olmayan, taraflardan birine zarar veren veya üçüncü şahıslara menfaat sağlayan her türlü şart batıl olmakla birlikte, bu şekilde yapılan alışveriş sahih olur. Fakihler bu durumu “şart batıl, akit sahih” cümlesiyle ifade ederler. Yani koşulan böyle şartlar taraflar arasında kabul edilse bile, geçersiz olduğu için riayet mecburiyeti olmadığı gibi akde zarar da vermez.
Buna göre, bir mal satılırken; müşterinin ondan belli bir süreliğine yararlanmaması, o malı bir başkasına satmaması veya hibe etmemesi yahut o malın başkasına satılması, borç verilmesi veya hibe edilmesi gibi, müşterinin zarar görmesine sebep olabilecek bir şeyin şart koşulması halinde şart batıl (geçersiz), yapılan alışveriş ise sahih olur.[2] Dolayısıyla da müşteri satın almış olduğu malda dilediği gibi tasarrufta bulunabilir.
Kaynakça:
[1] Mevsılî, el-İhtiyâr, II, 57
[2] Hidâye, V, 120
URL Kopyala
