Münker işlenen ortamda bulunmak zorunda olan kişi sorumlu olur mu?
Münker işlenen ortamda bulunmak zorunda olan kişi sorumlu olur mu?
Toplu taşıma araçlarında müzik çalıyorsa günahkar olur muyuz, kulaklarımızı tıklamamız yahut inmemiz mi gerekir? Bir de kalabalıktan dolayı namahremlere değme durumu sebebiyle araçtan inmesek sorumlu olur muyuz?
Allah Teala şöyle buyuruyor: “Siz insanlar için çıkarılmış en hayırlı ümmetsiniz. İyiliği emreder, kötülükten menedersiniz…” (Âl-i İmrân, 110) Rasûlullah ”sallallahu aleyhi ve sellem” buyurdular: “Kim bir kötülük görürse, onu eliyle değiştirsin. Şayet eliyle değiştirmeye gücü yetmezse, diliyle değiştirsin. Diliyle değiştirmeye de gücü yetmezse, kalbiyle düzeltme cihetine gitsin ki bu imanın en zayıf derecesidir.” (Müslim, Îmân 78. Tirmizî, Fiten 11; Nesâî, Îmân 17) Marufun emredilmediği, münker den alıkonulmayan toplumların nasıl helâk edildiği, nasıl Allah’ın azâbının onları kuşattığı Kur’an-ı Kerîm’de hemen her sûrede zikredilmektedir. (A’ râf, 7/163) İslâm bilginleri, bir şeyden korkarak kötülüğe engel olmamanın âdeta o kötülüğü kabul etmek ve ona katılmak anlamına geldiğini; asıl korkunun Allah’tan korkmak olduğunu; iyiliği emretmek ve kötülüğü engellemek görevinin eceli yaklaştırmadığını ve rızkı kesmediğini; ancak göz göre göre tâkat dışı belâya direnmenin de câiz olmadığını söylemişlerdir. (Kenzü’l Ummâl, II, 141)
Ancak faydası olmayacağı ve zarar geleceği bilindiği halde, her günah işleyene emri maruf yapmaya kalkmak doğru değildir. Sözümüzün geçeceği kesin biliniyorsa, günah işleyenlere emri maruf yapılır. Eğer günah işleyen, tatlı sözle edilen nasihati dinlemez ve kargaşa çıkacaksa susulur. Tepki gösterecek kimseye, emri maruf yapılmaz. Abdülgani Nablusi hazretleri şöyle buyuruyor: Söz ve yazı ile emri maruf âlimlerin vazifesidir. Kalb ile, dua ederek günah işleyene mani olmaya çalışmak da her müminin vazifesidir. El ile müdahale ise devletin vazifesidir. Bununla birlikte sözü tesirli olan bir mümin, münker işlenen bir ortamda uyarıda bulunduğu takdirde kendisine zarar gelmeyeceği kanaatinde ise emr-i bil maruf yapması vacip olur, aksi takdirde sorumlu olmaz. Kalabalık sebebiyle izdiham bulunan ulaşım araçlarının alternatifine sahip olan bir müminin bu alternatifi tercih etmesi zorunludur. Başka mubah bir alternatif olmaması durumunda yolculuğun ihtiyaç için olup olmamasına göre hüküm değişir. Şayet yapılan yolculuk gerekli olup namahrem’e değmemek için azami gayret gösterilir ise vebal olmaz. Şayet bu gayret ve dikkat gösterilmez veya yapılan yolculuk zorunlu bir ihtiyaç olmaz ise kişi bundan sorumlu olur.
URL Kopyala
