Efendinin câriyesini istifrâş etmesi onun hakkı, kölenin de vazifesi olarak kabul edilmiştir. Efendi ancak bekâr ve Ehl-i kitap olan câriyesini belli esaslar dahilinde istifrâş edebilir. Efendinin câriyesiyle cinsî ilişkide bulunabilmesi için hamile olmadığının anlaşılması (istibrâ), hamile ise çocuğunu doğurması şarttır. Efendinin câriyesinin evlenmesine izin vermesi onu istifrâş hakkından vazgeçmesi anlamına gelmektedir. Aynı nikâh altında birleştirilmesi mümkün olmayan iki câriyeyi -iki kız kardeş gibi- aynı zamanda istifrâş etmek câiz değildir. Efendisinden çocuk doğuran câriye (ümmüveled) hürriyetini garanti etmiş olur ve câriye olarak kaldığı sürece diğer kölelerden hukuken ve fiilen farklı bir statüde bulunur. Bu câriye artık satılamaz, hibe vb. hukukî muamelelere konu olamaz. Efendisinin ölümünden sonra da başka bir işleme gerek kalmadan hürriyetini kazanır.

Nikah akdi, ikisi de hür olan ve bu sebeple kendi vücutlarına da malik bulunan bir erkekle bir kadının, karşılıklı olarak bir aile kurma ve cinsî yönden birbirinden yararlanma konulu -şartlarına uyarak yaptıkları- bir sözleşmeden ibarettir. Cariyeye sahip olmayı sağlayan akit ve tasarruf da (satın alma, miras, ganimet veya bağış yoluyla elde etme) bir hukuki işlemdir ve bu hukuki işlem, sahibi ile cariye arasında karı-koca gibi yaşama hakkını da vermekte, nikah akdinden daha güçlü ve kapsamlı olarak onun yerine de geçmektedir. Dolayısıyla yukarıda belirtilen hususlar olduğu tadirde cinsel ilişkide bulunulacak cariye sayısında bir sınırlama veya cariyenin rızası şartı yoktur. Nitekim cariye ile ilişkiyi mubah kılan ayetin ifadesinde de böyle sınırlama ve kayıt belirtilmemiştir: “Eğer (birden çok evlilikte kadınlar arasında) adaleti gerçekleştirmekten endişe ederseniz, bir kadınla veya eliniz altında olan cariyelerle yetinin.”(Nisa, 4/3)