Helalleşme imkanı olmayan gayrimüslim hakkı nasıl ödenir?
Helalleşme imkanı olmayan gayrimüslim hakkı nasıl ödenir?
Hak sahibi olan bir gayrimüslim ile dünyada helalleşme imkanı olmazsa ahirette hakkına giren müslümanın imanını alacağı doğru mudur?
Kul hakkıyla ilgili günahlardan tövbe etmenin şartlarından biri de hakları sahiplerine iade etmektir. Zira Ebû Hureyre’den “radıyallahu anh” merfû olarak rivayet edildiğine göre, Rasûlullâh “sallallahu aleyhi ve sellem” şöyle buyurdu: «Kimin üzerinde din kardeşinin bir hakkı varsa, altın ve gümüşün bulunmayacağı kıyamet günü gelmeden önce o kimseyle helalleşsin. Yoksa kendisinin sâlih amelleri varsa, yaptığı zulüm miktarınca sevaplarından alınır (hak sahibine verilir). Şâyet iyilikleri yoksa, kendisine zulüm yaptığı kardeşinin günahlarından alınarak onun üzerine yükletilir. » (Buhari 6534)
Şayet bir kimse gasp veya hile yoluyla birinden bir şey almışsa onu mümkün olan her hangi bir şekilde geri vermeye çalışır, bunu ona bildirmesi mümkün değilse bildirmeden de ödeme yapabilir, hatta ölmüşse onun varislerine verir. Ona iade edecek durumu yoksa ondan helallik ister. Şayet hakkını yediği kişiye ulaşması mümkün değilse onun adına sadaka verir. Şayet malı vermekten aciz ve hak sahibiyle helalleşmesi de mümkün değilse Allah Teâlâ dan af dileyip tövbe eder, umulur ki yüce Allah kıyamet gününde onun adına hakkı öder.
Öncelikle “kul” olmaları açısından Müslümanlarla gayrimüslimlerin hakları arasında herhangi bir fark yoktur. Bir Müslüman, kendi dindaşlarının haklarına riayet ettiği gibi gayrimüslimlerin haklarına da riayet etmeli, onların haklarına tecavüz etmekten şiddetle kaçınmalıdır. Kâfirler asla cennete giremeyecektir. Fakat herhangi bir gayrimüslimin hakkı yenmiş ve dünyada iken bundan helalleşme imkanı da olmamış ise ahirette hakkını alır. Bu, onu cehennemden çıkarmaz ama hakkın durumuna göre hakka gireni cehenneme sokabilir. Bu hakkın nasıl tahsil edileceği konusunda kaynaklarda herhangi bi delil yoktur, dolayısıyla şeklini Allah bilir. Fakat hak sahibi olan gayrimüslim hakkına giren kişinin “imanını” alacak diye bir şey söz konusu değildir.
Şayet gayrimüslim hakkına girilmiş ise ona ulaşılır ve hakkı ödenir veya helalleşilir, şayet ulaşılamaz veya ölürse varislerine verilir. Şayet varisleri yoksa ve haberi kesilirse daha sonra ulaşıldığında hak sahiplerine vermesi için güvenilir yetkili makamlara verilebilir. Bunları yapmak mümkün değilse hakkı ödemek niyeti ile fakirlere sadaka olarak verilebilir. Bu mali hakkın sadaka olarak fakirlere verilmesi hak sahibi adına yapılan bir hayır değildir. Hakka giren kişinin zimmetinde borç olan bu malı kullanması caiz olmadığı için onu elden çıkarıp bu sorumluluktan kurtulma kastıyla yapılır.
URL Kopyala
