Hayızlı kadına verilen talak geçerli midir, geçerli ise iddet ne zaman başlar ve biter?
Hayızlı kadına verilen talak geçerli midir, geçerli ise iddet ne zaman başlar ve biter?
Adet halinde yapılan boşama geçerli midir ve telefon gibi iletişim vasıtaları aracılığı ile yapılan boşama karşılıklı yüzyüze yapılan boşama gibi midir?
Boşama; ric’i ve bain olmak üzere iki türlüdür:
1. Ric’i boşama; açık boşama kelimeleri olan “boşadım, boşsun, boş ol” gibi lafızlarla meydana gelir. Ne şakası, ne de ciddisi farklı değildir, bu sözleri söyleyen koca boşamak kastı olmadığını iddia etse dahi kadâen bu sözlerle boşama gerçekleşir. Bu sebeple, boşama kelime ve sözlerinden dikkatle uzak kalınmalıdır. Böyle cümle ve kelimelerle eşini korkutmak cihetine dahi gidilmemelidir. Zira bu gibi kelimelerin korkutma veya başka niyetle olması hükmü değiştirmez. Hemen hepsi de âile bağını bir anda koparıp yok eder. Bu şekilde, boşamayı açık ifade eden sözlerle bir ya da iki kez talak verilmiş ise yeni bir nikaha gerek kalmadan koca karısına dönebilir.
2. Bâin boşama; boşanma mânâsına gelebildiği gibi farklı manalara da elverişli olan kinayeli sözlerle gerçekleştirilen boşamadır. “Babanın evine git, sen bana nâ mahremsin, bacımsın” gibi sözlerden birini karısına söyleyen kocanın boşama kastı yoksa talak olmaz, boşamak kastı ile söylediği takdirde veya boşamak kastının delili olarak öncesinde ayrılık mevzuları nın konuşulması esnasında bu sözler söylenmiş ise bir bâin talak gerçekleşir. Bu durumda da üç talak hakkı doldurulmamış ise yeni bir nikah kıymak suretiyle eşine dönmesi mümkün olur. Ancak nikah veya iddet içerisinde, ric’i ya da bain olarak üç talak verilmiş ise artık bu evlilik sonlanmış ve bitmiş olur.
Bir kimse, eşini yüzüne karşı “seni boşadım, benden boş ol.” gibi boşamayı ifade eden sözleri şifahî olarak söylemek suretiyle boşayabileceği gibi, bu sözleri telefon, mektup, mesaj, internet ve faks yolu ile bildirmekle de boşayabilir. Bu türlerden biri ile boşamak, sözlü olarak yüz yüze boşamak gibi geçerlidir. Âdet döneminde olan kadını boşamak Kur’ân ve sünnetin öngördüğü boşama usûlüne aykırıdır. Bu tür boşamalar bid’î talak olarak isimlendirilir. Bu nedenle bazı âlimler bu tür boşamanın geçersiz olacağını söylemişlerdir. Ancak içerisinde dört fıkıh mezhebinin de bulunduğu İslâm âlimlerinin çoğunluğuna göre ise âdet döneminde eşini boşayan kimse usûlüne uygun davranmadığı için günahkâr olmakla birlikte bu şekildeki boşamalar geçerlidir. (Serahsî, el-Mebsût, 6/16, 57; İbn Kudâme, el-Muğnî, 7/366; İbn Rüşd, Bidâyetü’l-müctehid, 3/87) Ancak Hanefi mezhebine göre; talakın verildiği hayız kadının beklemesi gereken iddet süresinden sayılmaz. Bu hayızdan temizlendikten sonra bundan başka üç hayız daha iddet beklemesi gerekir, üçüncü hayız bitince artık iddetini tamamlamış olur ve bir başkası ile evlilik yapması caiz olur.
URL Kopyala