Boşanma aşağıdaki durumlarda vacip (zorunlu) olur:

1- Erkek eşine yaklaşmamaya yemin edip onunla cinsel ilişkiyi terk ettiğinde ve dört ay geçtiği halde yemininden dönmediğinde, eşini boşaması zorunlu olur. Nitekim Yüce Allah şöyle buyurmuştur: “Kadınlarına yaklaşmamaya yemin edenler için dört ay bekleme süresi vardır. Eğer (bu süre içinde) dönerlerse, şüphesiz Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhametlidir. Eğer boşanmaya karar verirlerse, şüphesiz Allah her şeyi işiten, her şeyi bilendir.” (Bakara Suresi, 226-227) Hanefi mezhebine göre, erkek bu şekilde yemin edip dört ay geçerse boşamaya gerek kalmadan nikah kendiliğinden düşer.

2- Eğer eşler arasındaki anlaşmazlıkta hakemler boşanmada maslahat görürlerse, o zaman boşanma zorunlu olur. İbn Kudâme rahimehullah el-Muğnî adlı eserinde şöyle demiştir: “Boşanma beş çeşittir, vacip olanı ise; bekletme süresinden sonra yemininden dönmeyen kişinin boşaması ve anlaşmazlık durumunda hakemlerin uygun gördüğü boşamadır.” Bu uygulamanın tatbik edilebilmesi için bazı detaylar ve şartlar vardır.

3- Bazı fakihler, iffetli olmayan kadının ve aynı şekilde Allah’ın farzlarını -namaz gibi- yerine getirmekte kusurlu olan ve kocanın onu bunlara zorlayamadığı kadının boşanmasının vacip olduğunu görüşündedirler. el-Merdâvî rahimehullah el-İnsâf adlı eserinde şöyle demiştir: “Müstehap olan şudur: Kadının Allah’ın kendisine farz kıldığı haklarında -namaz gibi- kusurlu olması, iffetli olmaması ve Allah Teâlâ’nın haklarını yerine getirmeye zorlanmasının mümkün olmaması durumunda, mezhebin sahih görüşüne göre bu kadını boşamak müstehaptır ve ashabın çoğu bu görüştedir. Başka bir rivayete göre ise, iffetli olmaması ve Allah Teâlâ’nın haklarında kusurlu olması nedeniyle boşanması vaciptir.”