Boşama yetkisi verilen kadın kinaye lafız kullansa talak geçekleşir mi?
Boşama yetkisi verilen kadın kinaye lafız kullansa talak geçekleşir mi?
Talak yetkisine sahip bir hanımın kocasına boşanma amacıyla sen bana bakmak zorunda değilsin demesi ile talak olur mu?
URL Kopyala
Kocanın boşama yetkisini karısına veya bir başka kişiye devretmesine “tefvîzü’t-talâk” denir. Bu hakkın kendisine devredildiği kişi “müfevvez/müfevveza” diye nitelenir. Fakihler talâkta tefvîzin câiz olduğunda ittifak etmiştir. Hz. Peygamber’den, eşlerine arzu ederlerse kendilerini serbest bırakacağını söylemesini isteyen âyet bu husustaki deliller arasında yer alır. (el-Ahzâb 33/28-29; Buhârî, “Ṭalâḳ”, 5) Nikâh akdinin kuruluşu esnasında tefvîz şartı ileri sürülebileceği gibi evlilik devam ederken de koca tefvîz tasarrufunda bulunabilir. Tefvîz kocanın talâk haklarını ortadan kaldırmaz ve eksiltmez. Kadın tefvîz hakkını kullandıktan sonra talâktan rücû edemez. Kadının bu hakkı kullanmasından önce erkeğin verdiği yetkiyi geri alıp alamayacağı ise tartışmalıdır. Tefvîz işlemini talâk yetkisinin temlik edilmesi olarak gören Hanefiler’e göre tefvîzde bulunan kişi tasarrufundan rücû edemez; Şâfiî’nin son görüşü de bu doğrultudadır.
Fakihler talâkta olduğu gibi tefvîzde de sarih ve kinayeli ifadeler arasında fark gözetmişler; talâk kelimesi kullanılmışsa tefvîzi sarih, kullanılmamışsa kinayeli kabul etmişlerdir. Bu ayırım, talâkta olduğu gibi sarih lafızlarda niyete bakılmaması ve kinaye lafızlarda niyetin şart koşulması, sarih olanların ric‘î ve kinayeli olanların bâin talâk hükmünde kabul edilmesi gibi hükümleri beraberinde getirmektedir. Koca tarafından karısına verilen boşama yetkisi ric’i veya bain şeklinde olan boşama şekillerinden hangisi ise kadın kendisini o talak şekliyle boşayabilir velev ki kullandığı boşama ifadesi farklı olsa da yetki verilen talak geçerli olur. (Vehbe Zuhayli, 9/6945) Dolayısıyla soruda geçen kinaye lafızla talak kast edilmiş olsa verilen yetkideki talak şekli gerçekleşir.