Sözlükte “artmak, çoğalmak, gelişmek” anlamındaki nemâ terim olarak hakiki ve takdirî olmak üzere ikiye ayrılır. Hakiki nemâ malın gerçek anlamda artışını ifade eder ve toprak ürünleri, ticaret malları, hayvanlarla define ve madenler bu grupta mütalaa edilir. Takdirî (hükmî) nemâ ise bir malın potansiyel olarak artma, arttırılma ve çoğalma özelliğine sahip bulunması sebebiyle fiilen artış gerçekleşmese bile artıcı (nâmî) nitelikte sayılmasıdır. Altın, gümüş ve para böyledir. Dolayısıyla bu ikinci grupta olanlar fiilen çalıştırılarak artmış olmasa dahi nisaba ulaştıkları takdirde zekata tabidirler. (Kâsânî, Bedâî’, II, 20) Bu nedenle Hanefî mezhebinde, kadınların altın ve gümüşten yapılmış kaplar, ziynet eşyaları zekât için gerekli diğer şartları da taşıdığı takdirde zekâta tâbidir.

Altın veya gümüşle kaplanmış ancak kendisi bu metallerden yapılmamış olan kaplar ve takılarda; eğer üzerindeki altın veya gümüş miktarı çok az olup ateşe verildiğinde elde edilemeyecek kadar azsa, kullanılmasında ve saklanmasında bir sakınca yoktur ve bunlar için zekât da gerekmez. Ancak ateşe verildiğinde grama yansıyan bir miktar altın veya gümüş elde edilebilecekse, bu miktarın çıkarılması gerekir. Tıpkı altın veya gümüşten yapılmış kap veya takı gibi olur ve şartları oluştuğunda zekâtı gerekir. Fakihler, bunlarda bulunan altın veya gümüşün çıkarılması gerektiğini ve çıkarılan kısmın zekâtının verilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Bunun için de bunların eritme işlemine tabi tututulup ortaya çıkan altın miktarının zekatının hesaplanıp verilmesi gerekmektedir. Bu görüş Şafi mezhebi dışındaki cumhur müçtehitlerin görüşüdür.