Allah’ın hakkı üçtür sözünü nasıl anlamak gerekir, aslı var mıdır?
Allah’ın hakkı üçtür sözünü nasıl anlamak gerekir, aslı var mıdır?
Allah Teala’nın hakkı üçtür demek elfazı küfür müdür?
URL Kopyala
Hanefî usulcülerinden Fahrülislâm el-Pezdevî şer‘î hükümleri sırf Allah hakkı olanlar, sırf kul hakkı olanlar, iki tür hakkın da bulunduğu, fakat Allah hakkının veya kul hakkının galip olduğu hükümler şeklinde dörtlü bir ayırıma tâbi tutar. Şâtıbî Allah hakkı tabirindeki hakkın namaz, oruç şeklindeki fiiller değil kul açısından Allah’ın emrine imtisal, yasaklarından kaçınma, Allah açısından emirlerine uyulması, yasaklarından kaçınılması şeklinde mânevî bir mefhum olduğunu, sırf kul hakkı sayılanlar da dahil hiçbir hakkın Allah hakkından hâli olamayacağını ifade etmiştir. (el-Muvâfaḳāt, II, 315-321) Sonuç olarak Allah’ın hakkını üçle sınırlamak mümkün olmadığı gibi, hangi amaçla söylenmiş olsa da yanlıştır. Ancak haşa ”Allah’ın kullarına sınırlı müdahale yetkisi vardır” gibi sakıncalı bir mana kast edilmediği takdirde cahilce söylenen bu söz sebebiyle kişi dinden çıkmış olmaz.