İslam dini, insana işkence yapmayı yasakladığı gibi hayvanlara da eziyet etmeyi ve işkence yapmayı yasaklamıştır. Sevgili Peygamberimiz (s.a.v), “Allah Teâlâ’nın haksız olarak bir serçeyi öldürenden kıyamet gününde hesap soracağını.”^[1] bildirmiş; “kuşların yuvalarının bozulmamasını, yumurta ve yavrularının alınmamasını” emretmiştir.^[2]

Ömer b. Abdulaziz, hilafeti döneminde valilerine gönderdiği mektuplardan birinde, atların boş yere koşturulup onlara eziyet edilmemesini, bu şekildeki tatbikata kesinlikle mani olunmasını, atlara ağır gemlerin takılmamasını ve altında demir bulunan yularla eziyet verilmemesini istemiştir. Ömer b. Abdulaziz’in bu talimatı, hayvan haklarını koruma altına alınması bakımından son derece önemli tarihi bir örnektir.

Herhangi bir zararı olmadığı halde ve sebepsiz yere hayvan öldürmek kesinlikle caiz değildir. Fakat hata yoluyla bir hayvan öldürüldüğünde; şayet mütekavvim (şer’an maddi karşılığı bulunan) olup sahipli bir hayvan ise öldüren kişinin hayvan sahibine hayvanın değerini ödemesi gerekir. Sahipli olmadığı takdirde bir canlının ölümüne sebebiyet vermekten dolayı pişmanlık duyup Allah’tan af dilemek yeterlidir, bu hatanın telafisi için ayrıca ödenmesi gereken bir diyet söz konusu değildir. Keyfi olarak hayvan öldürmeyi, kasıtlı olarak adet haline getiren kişiye ise; tazmin ve tövbe dışında, yetkili makamlar tarafından, tazir (hapis, darp ve bir görüşte para cezası) uygulamak mümkündür.

Kaynakça:

[1] Nesâi, Dahâyâ, 43
[2] Buhari. Edebü’l-Müfred, 139