Tazir cezası hangi suçlarda uygulanır, bu cezanın kapsamında hapis, kamçı veya falaka var mıdır?
Tazir cezası hangi suçlarda uygulanır, bu cezanın kapsamında hapis, kamçı veya falaka var mıdır?
Tazir; had ve kısas cezası dışında kalan, yani naslarla belirlenmemiş olup takdir ve tayini devletin başında bulunan yetkili Halife’ye bırakılmış bulunan cezalardır. Kur’an ve Sünnet, temel bazı suçlar için zaruri ve sınırlı ölçüde cezaî müeyyide getirmiş olduğundan, genelde dinî ve ahlâkî esasların korunması, hukuk düzeninin ve içtimaî disiplinin ihlâlinin önlenmesi, gerekiyorsa bunu sağlayacak cezaî tedbir ve müeyyidelerin geliştirilip uygulanması, müslüman toplumların kendi devir ve şartları içinde takdir ve tayin edecekleri bir husus olup devlete bu yönde geniş bir görev ve yetki alanı bırakılmıştır. Haddi gerektiren suçların dışında kalan fiillerin ne derece suç olduğu ve hangi tür müeyyide ile cezalandırılacağı İslâm’ın genel ilke ve gayeleri doğrultusunda belirlenir ve uygulanır. İslâm hukukçuları bu grup cezaların ölüm, dayak, hapis, sürgün, kınama, tehdit, nasihat, tazmin ve malî ceza şeklinde verilebileceğini kabul ederler. Ancak hangi suç için hangi cezanın uygulanacağı ve bunun üst sınırının ne olacağı ve tazir yoluyla ölüm cezasının caiz olup olmadığı gibi konularda farklı görüşler vardır.
İslam’da cezası belirlenmemiş olan bir takım suçlarda yetkili makamların uyguladığı cezanın adı tazirdir. Tazir cezası kapsamında kamçılama yoluyla dayak cezası da vardır, ancak falaka yoktur. Bununla birlikte falaka da bir dayak çeşidi olması itibariyle; Osmanlılar’da kadıların verdiği cezalar kapsamında yargıda veya yargıya dayanmadan suçun tesbit edildiği anda infaz edilmek üzere belediye hizmetleriyle asayiş sisteminde de kullanılmıştır. Özellikle narha uymayan, eksik veya bozuk mal satan esnafla sokaklarda aşırı taşkınlık yapan, kadınlara sarkıntılık eden, sarhoş gezen ve düzeni bozacak diğer davranışlarda bulunanlar gündüzleri subaşıların, geceleri asesbaşıların maiyyetinde gezen ve omuzlarında falaka taşıyan görevliler tarafından suçu işledikleri yerde falakaya yatırılırlardı. Falaka cezası ayrıca zaman zaman şehri bizzat teftişe çıkan padişah ve sadrazam ile yeniçeri ağası, ihtisap ağası, sekbanbaşı gibi üst düzey yöneticileri tarafından da verilir ve uygulatılırdı.
Tazir cezasının uygulandığı cürümlerden biri de şer’an zina cezasını gerektirmeyen gayrimeşru ilişkidir. Zina ve zinaya çağıran, sebebiyet veren, götüren her şey haram olup ebedi alemde azabı gerektirmekle birlikte, zina cezasının (evlilik geçirmeyen için 100 sopa evlilik geçirenler için recim hükmünün) tatbik edilmesi için gereken haram fiil; gayri meşru olan cima yoluyla ilişkidir. Cima yoluyla olmayan gayri meşru ilişkiler için de; tazir cezası tatbik edilir. Bu da; yetkili makamların uygun göreceği hapis, sopa, sürgün ve benzeri cezalar olabilir.
URL Kopyala
