Göz hakkı manevi bir şeydir, eskilerimiz çok dikkat ederlermiş, açıktan bir şey satmamaya dikkat ederlermiş, açıkta satılan bir şeyi almamaya özen gösterirlermiş. Vitrindeki ekmeği almazlarmış da tezgahta saklı olan ekmeği alırlarmış, vitrinde milletin gözü önünde satılan ekmeğe “birinin öbürünün gözü değmiştir, alanı var alamayanı var, göz hakkı burada doğmuştur” demişlerdir. Peygamber Efendimiz (s.a.s) yemek yerken ikramda bulunulmasını hadis-i şeriflerde tavsiye etmiştir: “Allah’ın en çok sevdiği yemek, üzerinde ellerin çoğaldığı yemektir.” , “İki kişinin yemeği üç kişiye, üç kişinin yemeği de dört kişiye yeterlidir.” Ancak göz hakkı veren taraf için söz konusu edilirse fazilet olur; veren helâl etmeden alan taraf için söz konusu edilirse kul hakkı olur. Yol kenarındaki ağaç sahibi yoldan gelip geçenin yemesini helâl etmişse mesele yok. Eğer böyle bir helâllik söz konusu değilse, veya bilinmiyorsa, her yoldan geçenin göz hakkı diye bu ağacın ürününden yemesi şüphesiz kul hakkına girer. Yoldan geçme hakkı hiç kimseye, yol kenarındaki ağaçtan yeme hakkını vermez.

---

Kaynakça:

[1] Ebu Ya’la