Haksızlık yapan zalimi affetmek şayet onun zulme devam etmesine sebebiyet verecek, affedilmeyi fırsatçılık yapıp suiistimal edecek ise bu durumda affetmemek daha doğru olur. Ancak bunun dışında normal şartlarda affetmek, büyüklüğün alametidir ve Allah Teâlâ’nın sıfatlarındandır. Kişinin, kendisine karşı yapılan hata ve kusurları bağışlamasına, affetmek denir. Hakkını almaya gücü yettiği hâlde, affetmek iyidir. Çünkü nefse daha güç gelir. Hadis-i şerifte; Musa aleyhisselam; “Ya Rabbi! Kullarının en kıymetlisi kimdir?” dediğinde; “gücü yettiği zaman affedendir” buyurduğu nakledilmiştir.
Zulmedeni affetmek merhametin, kendisine iyilik etmeyene hediye vermek ihsanın, kötülük edene ihsanda bulunmak da, insanlığın en yüksek derecesidir. Bu sıfatlar, düşmanı dost yapar. Zalimden hakkı kadar geri almak, adalet olur. Fakat gücü yettiği hâlde affetmek, güzel ahlaktır. Rasulullah Efendimiz, bir kimsenin zalime beddua ettiğini görünce; ”İntisâr eyledin! Affeyleseydin, daha iyi olurdu” buyurmuştur.
Allah Teâlâ, kullarının günahlarını affedicidir. Müslümanlar da, birbirlerinin kusurlarını affetmelidir. Bunun için Müslümanların hatalarını görmemek, onlara kin tutmamak ve kusurlarını affetmek lazımdır. Allah Teâlâ’nın bizim günahlarımızı affetmesini istiyorsak, biz de Onun kullarının hatalarını affetmemiz gerekir yani affedilmek için affetmek lazımdır. Ahmed Rıfâî hazretleri şöyle buyurdular; “Kızdığın zaman affa sarıl. Çünkü affetmek suretiyle yapacağın hata, ceza vermek suretiyle yapacağın hatadan daha iyidir.”