İnsan “Âdem oğullarına mükerremiyet verdik” 17.-70. Îsra Süresi 70. Ayet gereğince mükerremdir. Kerim olan bu emanete, yani bedenimize iyi bakmazsak emanete hıyanet etmiş oluruz ki, bu durumda; “Allah hainleri sevmez” 8.-58. Enfal Süresi 58. âyeti nedeniyle Allah’ın bizi sevmesini bekleyemeyiz. O halde insanın ilk yapması gereken şey; bedenini her türlü alışkanlığın esaretinden kurtarmak olmalıdır. Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın.”^[1] ve “Kendi kendinizi öldürmeyin.”^[2] mealindeki ayetlerden “İnsanın kendi vücuduna zarar vermesinin zararın seviyesine göre haram  ya da mekruh olduğu” hükmünü çıkarılır.

İbn Hazm’in rivayet ettiği bir hadiste şöyle buyurulmuştur: “Allah her şeyde/her konuda ihsanı/iyi davranmayı emretmiştir. Kim kendine veya başkasına zarar verirse, iyi davranmamış ve Allah’ın ihsanla ilgili emrine aykırı hareket etmiş olur.”^[3] Diğer bir hadiste “Kişi ne kendi nefsine, ne de başkasına zarar veremez.”^[4] denilmektedir.

Görüldüğü üzere; Allah her şeyde iyilik, yapmayı gerekli kılmıştır. O halde kim kendine ya da başkasına zarar verirse iyilik yapmamış olur. Dolayısıyla Allah’ın herkesi gerekli kıldığı iyiliğe muhalefet etmiş olur ki bu da yasaktır. Kişinin kendine ve başkasına zarar vermesi câiz olmadığı gibi, kendisine zarar verene zararla mukabelede bulunması da câiz değildir. Bir anda zarar verenle, zamanla zararlı olan arasında haram olmaları bakımından bir fark yoktur. Çünkü, hemencecik zararlı olması veya yavaş yavaş vermesi neticede aynıdır. Hatta ikincisinin tedavisi daha da zor olmaktadır. Bu yüzden kalbe hemen tesir edecek olan zehirle geç tesir edecek olan zehirin eşit seviyede yasak oldukları şüphesizdir.

Alimler genellikle, “Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın.”^[5] ve “Kendi kendinizi öldürmeyin.”^[6] mealindeki ayetlerden “İnsanın kendi vücuduna zarar vermesinin zararın etkisine göre haram ya da mekruh olduğu” hükmünü çıkarırlar. Şari’in, zarar veren ve pis olan her şey haramdır demesi, pis ve zararlı olan yiyecek ve içeceklerin her çeşidinin haram mefhumu altına girmesi için yeterli bir kuraldır. İşte bu kurala dayanarak haşhaş ve benzeri uyuşturucu maddelerinin haram olduğuna, ayet ve hadis bulunmamasına rağmen, alimler icma etmişlerdir.

İmam Nevevi’nin zararı olan yiyeceklerin haram olması konusunda Ravzası’nda sunduğu şu cümleler bu konudaki ibarelerin en iyilerindendir: “Cam taş ve zehir gibi, yendiği takdirde zarar verecek olan her şeyin yenmesi, haramdır. Aynı şekilde yendiği takdirde zarar vermeyen ve temiz olan her şeyin yenmesi de helaldir, ancak insanların pis kabul ettikleri iğrenç şeylerin yenmeleri sahih olan görüşe göre haramdır.” İmam Nevevi şöyle bitirdi: “İçinde az zehir olan ancak çoğu sağlıklı olan ilacın içilmesi ihtiyaç olması şartıyla caizdir.”

Kaynakça:

[1] Bakara, 2/195
[2] Nisâ, 4/29
[3] Müntedeyatu mevkii’l-Ezher
[4] İbn Mace, Ahkam, 17
[5] Bakara, 2/195
[6] Nisâ, 4/29