Mezar taşı, duvarla çevirmek, salih zatlar için türbe yapmak caiz midir?

Kabir olduğunu belli etmek, insanların ve diğer mahlukatın çiğnemesinden muhafaza etmek için, mezarın etrafını bir miktar duvarla çevirmek ve ölünün isminin yazılı olduğu mezar taşı koymak caiz olur. Ancak bunda israf etmek, lükse kaçmak ve çok para harcamak yasaktır. Çünkü kabrin üzerini süslemenin ölüye hiçbir faydası yoktur. Bunun yerine o parayı fakirlere dağıtmak ve sevabını ölüye bağışlayıp, kabulü için dua etmek daha hayırlı ve yararlı bir harekettir. Kabir üzerine, ev, türbe, kümbet, medrese veya mescid ya da duvarlı oturma bahçesi yaptırmak, eğer bunlarla ziynet ve övünmek kastedilmiyorsa, mekruh olmakla beraber haram olmaz; eğer, övünme ve ziynet kastedilirse haram olur. Umuma ait olan mezarlıkta türbe yaptırmak meşru değildir. Eğer, mezar vefat edenin mülküne dahil ise, onun üzerine türbe yaptırmak tavsiye edilmemekle birlikte caiz görülmüştür.

İbn-i Kudâme bu konuda şöyle demiştir: “Ebu Abdillah (İmam Ahmed bin Hanbel), ölünün müslümanların kabristanına defnedilmesini, evlere defnedilmesinden daha çok ister ve tercih ederdi. Çünkü ölüyü müslümanların kabristanına defnetmek, hayatta kalan vârislerine daha az zarar verir.” (el-Muğnî, c: 2, s: 193) Ayrıca müslümanların kabristanı, âhiret meskenlerine benzer, orası ölü için daha çok duâ edilen ve kendisine daha çok rahmet okunan yerdir. Sahâbe ve tâbiîn, ölülerini çöllere ve boş arazilere defnetmişler, onlardan sonra gelen müslümanlar da bu şekilde yapmaya devam edegelmişlerdir. Fakat müslümanı kabristana defnetmek mümkün değil ise ve onu defnetmek için de evinden başka bir yer yoksa, bu takdirde onu evine defnetmekte bir sakınca yoktur. Nitekim İmam Nevevî bu konuda şöyle demiştir: “Ölü, eve veya kabristana defnedilebilir. Fakat kabristana defnetmek daha fazîletlidir. (Şerhu’l-Muhezzeb, c: 5, s: 245)

Bir kısım İslâm âlimleri, vakıf gibi umuma ait mezarlıklar dışında meşayih, ulema ve önemli şahsiyetlerin üzerine türbe yapılmasını caiz görmüşlerdir. Türbelerin yapıldığı bu yerlerde, bunun gibi bina ve kubbeler adet olup bunlar ölenlerin isimlerinin bilinmesi ve tanınmaları için yapılıyor ise bu durumda türbe ve kubbe  inşasının caiz olduğuna fetva veren alimler bulunmuştur. (Raddul’Muhtar, 2/237) Ayrıca İmam Şûrunbulâli şöyle demiştir; ” cenaze kabre defnedildikten sonra kabri muhkem kılmak için üzerine bina yapmak mekruhtur çünkü muhkem kılmak beka içindir kabir ise yokluk içindir ancak cenaze kabre defnedilmeden önce üzerine bina yapılmasında bir sakınca yoktur çünkü definden önce orası kabir değildir”.

---

URL Kopyala