Hata yoluyla ölüme sebebiyet veren taraftan kan parası almak caiz midir?
Hata yoluyla ölüme sebebiyet veren taraftan kan parası almak caiz midir?
Nisa suresi 92. ayette işaret edildiği gibi, hata yoluyla adam öldürme suçuna ayette belirlenen cezalar takdir edilir. Ayette belirtildiği üzere, hata yoluyla ölüme sebebiyet veren kişi bu hatasından dolayı; hem kefaret olarak iki ay peş peşe oruç tutması, oruca gücü yetmiyorsa altmış fakiri iki öğün doyurması, hem de ölümüne sebebiyet verdiği kişinin varislerine diyet ödemesi gerekir. Burada ölenin en yakın velileri kimse, onlar söz sahibidirler, onlar dilerse İslam hukukunda takdir edilen diyeti talep ederler. İsterlerse de karşı tarafın gücü yoksa, makul bir yol bulunarak her iki tarafın da razı olacağı orta bir yol izlemeleri güzel olur.
İslam hukukunda, adam öldürme ve yaralamalarda mağdur tarafa ceza ve kan bedeli olarak ödenen mala diyet denir. Diyetin miktarı Peygamberimiz’den (s.a.s.) rivayet edilen hadislerde, yüz deve olarak ifade edilmiştir. Bazı rivayetlerde diyet miktarı; 1.000 dinar (4 kilo) altın, 12.000 dirhem gümüş, hatta 200 sığır, 2.000 koyun veya yüz takım elbise olarak da geçer. (Dürrü’l- muhtar, 5/415) Eğer el, ayak, göz gibi çift organlardan her ikisi telef olursa tam diyet, biri telef olursa yarım diyet ödenir. Tüm vücudun felç olmasında ise bir çok organın telef olması söz konusu olduğu için tam diyet ödenmesi icab eder.
İslam hukuku; öldürme, yaralama ve sakat bırakmalarda, suçluya ve onun yakın çevresine, meslekî teşekküllere ve son olarak devlete yüklenebilen diyet borcu, suçluyu cezalandırmaktan çok, haksız fiilden doğan zarar ve mağduriyeti gidermeyi, mağdurun haklarını korumayı hedef alır. Bu husus, özellikle hata ve ihmal sonucu meydana gelen ölüm (trafik kazası gibi) yaralama veya sakat kalmalarda daha belirgin bir şekilde kendini göstermektedir. Bu nedenle, hata yoluyla ölüme sebebiyet veren kişinin, diyeti tek başına ödemesi mümkün olmadığından, memur ise “bağlı olduğu sendika varsa” onların desteği ile, yoksa kendisine en yakın olan akraba ve aşireti ile birlikte öder. Araçla çarparak ölüme sebebiyet veren sürücünün araç sigortasından diyetin karşılanması da mümkündür.
URL Kopyala
