Yolculuk esnasında nakil vasıtaları üzerinde farz ve vacip namazlar kılınabilir mi?

Seferde kişi, farz ve vacip namazları, zaruret olmaksızın vasıta üzerinde kılamaz. ^[1]  Çünkü farzların belli vakitleri vardır. Ve o vakitlerde biraz durup namazı kılmak zor değildir. Yol arkadaşları varsa onlarda zaten kendisine destek olacak ve beraberinde kılacaklardır. Câbir bin Abdullâh hadîsinde: “Rasûlullâh ﷺ bineği üzerinde iken, binek ne tarafa dönerse o tarafa doğru nâfile kılardı. Farz kılmak istediğinde ise bineğinden iner ve kıbleye dönerek kılardı” denilmektedir. ^[2]

Ancak sefer halinde, meşru mazeretler ile farzlar vasıta üzerinde kılınabilir. Nitekim Rasûlullâh’ın ﷺ  çok çamurlu bir hengâmede bineği üzerinde farz kıldığı da nakledilmiştir. ^[3] Netice itibarıyla, mazeret bulunmadan binek üzerinde farz ve vacipler kılınamaz. Hanefî kaynaklarında aktarılan geçerli mazeretler ise şunlardır:

• Vasıtadan indiği takdirde yol arkadaşlarının kendisini beklememesi
• Yine inmesi halinde hırsız, yırtıcı hayvan, düşman korkusu bulunması
• Ortalığın yağmur ve çamur olması
• İhtiyar olup, inip binmede yardımcısının bulunmaması
• Bineğinin huysuz olması ve benzeri durumlar.

Böyle durumlarda farzların da vasıta üzerinde kılınabileceği söylenmiştir.

 

---

Kaynakça:

[1] Serahsî, el-Mebsût, Kitâbu’s-salât, bâb-u salâti’l-misâfir, 1/250; İbn Hümâm, Fethu’l-Kadîr, Kitâbu’s-salât, bâbu’n-nevâfil, 1/463.
[2] Buhârî, Kitâbu’s-salât, bâbu’t-teveccüh nahve’l-kıbleti haysü kâne 2, h. no: 400.
[3] Tirmizî, Ebvâbu’s-salât, bâbu’s-salâti alâ’d-dâbbeti fi’t-tîni ve’l-matar 1, h. no: 411.

---

URL Kopyala