Kendileriyle yiyecek, giyecek vb. alışveriş yapılabilen kartların bir bedel karşılığında satılması konusu bir takım detaylara tabidir. Şayet bu kartlar muaveza akdi ile alınmış ise, örneğin para karşılığında satın alınıp sonra satılması istenmesi gibi, bu durumda şayet kartın içeriği yiyecek ile sınırlı ise bunun satışı ittifakla caiz değildir. Çünkü bu kartlar yiyecek belgesidir, bu durumda yiyeceğin teslim alınmadan satışı olur ki bu icma ile yasaklanmıştır. İbnü’l-Münzir (r.a.) şöyle demiştir: Alimler, yiyecek satın alan kişinin, onu ele geçirmedikçe onu satma hakkına sahip olmadığı konusunda ittifak etmişlerdir. Mülk eline geçince onu satması ve tasarruf etmesi caiz olur.” (Muğni 4/88)

Yiyecek dışında başka bir şey için ise, o malın mülkiyetine geçmeden önce satılması konusunda alimler arasında görüş ayrılığı vardır. Doğru görüş, Peygamber Efendimizin (s.a.s.) Hakim ibn Hizaam’a söylediği sözler gibi, malları zilyet olmadan satmayı yasaklayan delillerin genel anlamı nedeniyle caiz olmadığıdır. İlgili hadiste Peygamber Efendimiz (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: “Bir şey satın aldığınızda, onu ele geçirmeden satmayın.” Ahmed (15399) ve el-Nesa’i (613) tarafından rivayet edilmiş ve hadis sahih olarak sınıflandırılmıştır. Buhari ve Müslim’de İbni Abbas’tan rivayet edildiğine göre Rasûlullah (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: “Kim bir gıda satın alırsa, onu tam olarak teslim alana kadar satmasın.” Buhari (2132) ve Müslim (1525) rivayet etmiştir. Müslim, İbn Abbas’ın şöyle dediğini ekledi: Ben her şeyin böyle olduğunu, yani yiyecekle diğer mallar arasında bu bakımdan hiçbir fark olmadığını düşünüyorum.

Ancak kartların karşılığında hiçbir ücret verilmemişse, örneğin şirket tarafından çalışanlarına hediye edilmişse, hak kazanılan malın zilyetliği alınmadan önce bunların satılması konusunda da görüş ayrılığı vardır. Bu, Müslim’in (2818) Ebu Hureyre’den (r.a.) rivayet ettiği bir rivayetten dolayıdır ki, o, Mervan’a şöyle demiştir: Sen riba içeren bir işlemi helal kıldın mı? Mervan dedi ki: Ben bunu yapmadım. Ebu Hureyre şöyle dedi: Sen sakk (sakk: hükümdarın yiyecek ve diğer eşyaların belirli bir kişiye verilmesini emreden evrakı) satışını caiz kıldın. Allah Rasulü (s.a.s.) gıdanın tamamı alınıncaya kadar satışını yasakladı. Daha sonra Mervan halka seslendi ve bu tür işlemleri yasakladı.

Malik, el-Muvatta’da, Mervan ibn Hakem zamanında insanlara yiyecek için sakk verildiğini ve halkın, yiyeceğin tamamını almadan önce bu sakk’ları kendi aralarında takas ettiğini duyduğunu rivayet etmiştir. Zeyd ibn Sabit ve sahabelerden biri, Mervan ibn Hakem’ın yanına girdiler ve şöyle dediler: Riba içeren bir alışverişi caiz kıldın mı ey Mervan? Dedi ki: Allah’a sığınırım! Nedenmiş? Dediler ki: Halk almış olduğu bu sakları, yiyeceğin tamamını almadan önce satıyorlar. Mervan, onları bulup insanlardan alıp gerçek sahiplerine geri vermeleri için muhafızları gönderdi.

Alimler bu hadisin ne kastettiği konusunda ihtilaf etmişlerdir ve bu husuta iki görüş vardır:

1 – Beytü’l-mâl’den bir sak (senet) alan kimse, (gıdayı) almadan önce onu satabilir. Çünkü o, karşılığında hiçbir şey vermemiştir. Ancak onu satın alan, gıdayı teslim alana kadar onu satma hakkına sahip değildir. Bu, Mâlikîler ve Şafiîlerin görüşüdür.

2 – Her iki sınıfın da bu belgelerin içeriğini ele geçirmeden satması yasaktır. Hanbeli mezhebi ile Hanefilerin görüşü ve tercih edilen fetva budur. el-Muntaka, el-Baaci (4/284); Haşiyetüt’Dusuki (3/151); el-Kavaid, İbn Receb (s.84); el-Muhezzeb mea el-Mecmû’ (9/328)

Sonuç olarak, tercih edilen görüşe göre; bu alışveriş kartları ister kartları satan firmadan ücretle alınmış olsun, ister bu firmadan satın alan şirket tarafından işçilerine hediye edilmiş olsun, ”bunlarla alışveriş yapıp malları teslim alarak o malları satmak dışında” kartların kendisinin bir ücret karşılığında başkalarına satılması caiz değildir.