Menü

Satın alınan malı satıcının deposunda bırakıp, sonra oradan başkasına satmak caiz mi?

Aşevi İnşaatı Yardımı - Huzurlu Gönüller Eğitim Vakfı
Aşevi İnşaatı Yardımı - Huzurlu Gönüller Eğitim Vakfı
Aşevi İnşaatı Yardımı - Huzurlu Gönüller Eğitim Vakfı
341 görüntülemeTicaret
0 Yorum

Satın alınan malı satıcının deposunda bırakıp, sonra oradan başkasına satmak caiz mi?

Satmak için alınan demiri satıcının deposunda tutup oradan satmak caiz mi?

İsmail Hakkı Yelkenci cevap verdi 12/08/2025

URL Kopyala
0

Satmak amacıyla alınan malı, satan kişinin deposunda tutarak oradan satmanın İslam hukuku açısından değerlendirilmesi, ticaretin sıhhati ve risklerin devri ilkeleri üzerinden yapılır. Bu durumun fıkhen sakıncaları, temel olarak mülkiyetin devri ve sorumlulukla ilgilidir. İslam hukukuna göre, bir malın satışının geçerli olabilmesi için, alıcının o malı kabz etmesi, yani teslim alıp mülkiyetine ve tasarruf yetkisine geçirmesi gerekir. Bir malın kabzı, o malın niteliğine göre değişir. Demir gibi menkul (taşınabilir) mallarda kabz, malın bizzat tayin edilip belirlenerek fiilen alıcının eline geçmesi, deposuna taşınması veya alıcıya teslim edilmesidir. Malın mülkiyeti, satış sözleşmesi ile alıcıya geçer. Ancak, mülkiyetin bütün sorumluluklarıyla alıcıya geçmesi için kabz (teslim alma) şartı aranır. Alıcı, malı fiziksel olarak kendi deposuna taşımadan veya üzerine tam kontrol kurmadan üçüncü bir kişiye satarsa, bu durum “kabz edilmeden satış” (bey’u ma lem yukbaz) olarak değerlendirilir ve caiz görülmez. Bunun temel sebebi, mal henüz alıcının sorumluluğunda değilken, olası bir hasar veya kayıptan kimin sorumlu olacağının belirsizliğidir.

İslam fıkhında, “Garâme bi’l-ğunm” yani “kâr, sorumlulukla beraberdir” ilkesi esastır. Bu, bir malın getirisinden faydalanan kişinin, o malın risklerini ve zararlarını da üstlenmesi gerektiği anlamına gelir. Eğer alıcı, malı kendi deposuna almadan satanın deposunda bırakırsa ve bu süreçte mala bir zarar gelirse (çalınma, yangın vb.), bu zarardan kimin sorumlu olacağı net değildir. Normal şartlarda malın mülkiyeti alıcıya geçtiği için risk alıcıya aittir. Ancak mal satanın deposunda durduğu için fiili sorumluluk alıcıda değildir. Bu durum, hukuki belirsizliklere ve anlaşmazlıklara yol açar. Sorumluluk ve riskin net bir şekilde devredilmemiş olması da ticaretin sıhhatini zedeler. Mal, alıcının sorumluluğunda değilken zayi olursa, alıcı bunu üçüncü bir kişiye satmışsa ne olacaktır? Alıcı, satana karşı, sattığı kişiye karşı ve satan da alıcıya karşı sorumlu duruma düşer. Satan kişinin iflası veya deposunun haczedilmesi durumunda, alıcının deposunda olmayan bu demirler de hacze konu olabilir. Bu da alıcının mağduriyetine yol açar. Ayrıca şayet malın sadece belgeleri el değiştiriyor ve ortada belirlenmiş bir mal yoksa zaten bu satış baştan geçerli olmamıştır.

İsmail Hakkı Yelkenci cevap verdi 12/08/2025
0
Toplam 1 cevaptan 1 tanesi gösteriliyor. Diğer cevapları görmek için tıklayın.
Cevap yaz..