Network sistemine kendi ihtiyaçlarını almak için üye olup alışveriş yapmak caiz midir?
Network sistemine kendi ihtiyaçlarını almak için üye olup alışveriş yapmak caiz midir?
Bir kazancın haram olması için illa ki faiz bulaşması şart değildir. Bir malı değerinin üstünde fahiş kârla satmak, yalan söylemek, malın kusurunu gizlemek vb. bunlar da haramdır. Tüm bunlar “Birbirinizin mallarınızı haram sebeplerle yemeyiniz.” yasağının[1] şümulüne girer. İslam’a göre ticaretin helal olması için; “dürüstlük” ve “adalet” gibi şartlar aranmasına rağmen “hile” ve “dolandırıcılığın” hâkim olduğu bu sistemden kazanılan paranın helal olduğu düşünülemez. Bir alışverişte ürün satmak asıl amaç değilse o işin adı “alış-veriş” değildir. Arkasında dönen başka meseleler vardır. Nitekim bu tarz bazı network sistemlerinin eğitim seminerleri dahi “ürün satmaya” yönelik değil, “üye kazanmaya ve başka insanları ikna etmeye” yöneliktir.
Öncelikle; üretici ile tüketici arasına giren kimsenin, karaborsaya ve fiyat artışına yol açmaması gerekir. Halkın temel ihtiyaç maddelerini alıp satanlar, veya buna İslâmî ölçüler içinde aracılık edenler bir nevi kamu görevi yapmaktadırlar. Bunu makul rakamlarla yaparlarsa meşru, uçuk fiyatlarla yapıp halkın zarar görmesine sebebiyet verirlerse gayri meşru olur. Genelde insanların ihtiyaçlarını sömürerek, az emekle kolay kazanç sağlama arzusuna kapılan kişiler, özellikle zorunlu tüketim maddeleri söz konusu olduğunda, ihtiyaç sahiplerinin ve neticede de toplumun zarar görmesine sebebiyet verdikleri gibi, sosyal bunalımlara da yol açabilirler. “Karaborsacı ne fena bir kuldur; fiyatların düştüğünü öğrenince üzülür, yükseldiğini duyunca da sevinir” hadisi şerifi, bu tip kimselerin ruhî durumunu ve insanlık bakımından düştüğü seviyeyi açık bir şekilde ifade etmektedir.
Ayrıca komisyoncunun kazancının helal olabilmesi için; müşteriye karşı sorumluluk alması, ciddi bir emek sarf etmesi gerekir. Hiçbir sorumluluk almadan, herhangi bir emek sarf etmeden, sadece tarafları buluşturmak yoluyla elde edilecek olan komisyon ücreti helal olmaz. Ağ pazarlama sisteminde sadece tarafları buluşturarak üye kazandırma yoluyla komisyon elde etme söz konusu olduğundan üyeler üzerinden elde edilen kazanç caiz değildir ancak böyle bir kazanç söz konusu olmadan ürün alım satımı yapılabilir.
Kaynakça:
[1] Nisa,29
URL Kopyala
