İslam’da sevgi ve buğzun temel ölçüsü, kişinin Allah’a ve O’nun koyduğu değerlere olan yakınlığıdır. Ehl-i Sünnet inancında buna “el-Hubb fi’llah ve’l-Buğz fi’llah” (Allah için sevmek ve Allah için buğz etmek) denir. Canlılara eziyet eden, merhametsiz birini, bu kötü fiilleri sebebiyle sevmemek dinen caizdir. Ancak bu durum, o kişiyi yargılayıp ona zulmetme veya onu cezalandırma yetkisi vermez. Yargılama ve ceza, yetkili makamların işidir. Yine de, o kişiye karşı merhameti tamamen kesmek yerine, ıslah olması (düzelmesi) için dua etmek veya imkân varsa güzel bir dille nasihat etmek, daha erdemli bir davranıştır. Hayvanlara (genel olarak veya bir türe) karşı kin, nefret veya düşmanlık duymak, İslami merhamet anlayışıyla bağdaşmaz ve sakıncalıdır. İslam, tüm canlılara karşı şefkat ve merhametle yaklaşmayı emreder. Peygamber Efendimiz (s.a.s.), bir kediye işkence eden kadının cehenneme girdiğini, susuz bir köpeğe su veren kişinin ise cennete girdiğini bildiren hadislerle (Buhari, Vudu, 33; Müslim, Selam, 151) hayvan haklarına ve onlara merhametin önemine dikkat çekmiştir. Bir hayvanın doğal tabiatı gereği insana zarar vermesi (örneğin zehirli bir hayvanın ısırması veya vahşi bir hayvanın saldırması) durumunda, savunma amaçlı tedbir almak, hatta öldürmek caiz olabilir. Ancak bu, kin veya nefret duygusuyla değil, korunma amaçlı olmalıdır. Bir türe (örneğin kedi veya köpek) sebepsiz yere kin beslemek, fıtrata ve İslam’ın merhamet ruhuna aykırıdır.
​