İslami olmayan bir devlet İslama düzenine dönse mürtedlerin durumu ne olur?
İslami olmayan bir devlet İslama düzenine dönse mürtedlerin durumu ne olur?
Devlet laik iken dinden çıkanlara, yani mürted olanlara şeriat ilan edilince ne olur? Bu bireyler hükmen mürted sayılır mı? Dinsizler cizye öder mi? Yoksa dine dönmeleri mi istenir? Anne babası müslüman olan mürtedin durumu ne olacaktır?
URL Kopyala
Temelde bir inanç sistemi olan İslâm’ın kendi müntesipleri tarafından bu inanca ters düşen söz ve davranışların sergilenmesini kınayarak mürtedin uhrevî cezaya çarptırılacağını bildirmesi tabii olmakla birlikte bu hususu açıkça belirten Kur’ân-ı Kerîm’in irtidadın dünyadaki cezaî müeyyidesinden söz etmemesi, ilgili bazı hadislerin “irtidad edip cemaatten ayrılan” ve “Allah ve resulüne savaş açan” tarzında ifadeler taşıması, ilk döneme ait ridde cezası uygulamalarının kamu düzenini sağlama amacıyla izah edilebilir oluşu ve Hanefî mezhebinin irtidad eden kadına ölüm cezası verilmeyişinin gerekçesini kadının savaşmamasıyla açıklaması farklı yorumlara uygun bir zemin oluşturmaktadır. İslam hükümleri tatbik edilmeyen bir dönemde işlenen suçun gerektirdiği had cezası İslam hukukuna geçildiği takdirde tatbik edilmediği gibi öncesinde gerçekleşen riddet durumları da bu şeilde değerlendirilmeli ve İslam hukukuna geçişten sonra meydana gelen irtidat hadiselerine riddet hükümleri tatbik edilmelidir.
Bu itibarla mürtede diğer gayri müslimlere verilebilen eman ya da zimmîlik statüsünün verilemeyeceği ve savaş esiri gibi fidye karşılığında serbest bırakılamayacağı hususunda fakihler görüş birliği içindedir. (Şâfiî, VI, 145) Mürted hukukun koruması altında kabul edilmediğinden canı ve vücut bütünlüğü aleyhine işlenen suçlarda kısas veya diyet/tazminat hükümleri işletilmez. Hanefî mezhebi de diyet ödenmemesi hususunda kadın erkek ayırımı yapmamıştır. (İbnü’l-Hümâm, VI, 71) Ancak yetkili olmayan bir kişinin mürtedin cezasını infaz etmesi durumunda kamu otoritesinin yetkilerine tecavüz dolayısıyla kendisine ta‘zîr cezası verilir. Fakihlerin büyük çoğunluğunca mürtedin intikal ettiği yeni din yok hükmünde sayıldığı için dinî yönü bulunan işlem ve eylemlerine belli bir dine mensup kişiye ait fıkhî sonuçlar bağlanmaz; meselâ Yahudilik gibi kitâbî bir dine bile geçmiş olsa yaptığı evliliğin geçersiz sayıldığı ve kestiği hayvanın etini yemenin câiz olmadığı kabul edilir. (Şâfiî, VI, 155; Muvaffakuddin İbn Kudâme, X, 83; İbnü’l-Hümâm, VI, 82-83)
