İslam, hastalık durumunda tedavi yollarına başvurmayı teşvik eder. Peygamber Efendimiz (s.a.s.) bir hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur: ​”Ey Allah’ın kulları, tedavi olunuz. Çünkü Allah, yarattığı her derdin şifasını da yaratmıştır.” (İbn Mâce, Tıb, 1) Bu genel emir, fiziksel hastalıklar gibi ruhsal ve psikolojik rahatsızlıkları da kapsar. İslam’ın temel amaçlarından (zarûrât-ı hamse) biri de akıl ve canın korunmasıdır. Psikolojik rahatsızlıklar, tıpkı fiziksel hastalıklar gibi aklı, ruhu ve yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Bu nedenle, uzman bir hekimden (psikiyatrist) veya terapistten (psikolog) yardım almak, bu temel amacı gerçekleştirmeye yöneliktir. Psikoloji ve psikiyatri, modern tıbbın meşru bilim dalları olarak kabul edilir. Nasıl ki bir Müslüman diş ağrısı için dişçiye veya kalp sorunu için kardiyoloğa gidiyorsa, ruhsal bir sorun için de ilgili uzmana gitmesi gayet doğaldır. Ancak ​tedavi sürecinin dinî ve etik sınırlar içinde kalması için bazı noktalara dikkat edilmesi gerekir. Tıbbi gereklilik veya zorunluluk (zaruret) olmadıkça, özellikle psikoterapi gibi özel konuların konuşulduğu durumlarda, hastanın kendi cinsinden bir uzmana gitmesi zorunludur. Ancak gerekli durumlarda veya alanında başka bir uzman yoksa farklı cinsten bir uzmana gidilebilir. Tedavinin etkinliği açısından, danışanın dinî hassasiyetlerini ve değerlerini anlayışla karşılayabilecek, tercihen inançlı bir uzmanın seçilmesi doğru olur. Ancak, uzmanın görevi tıbbi tedavi sağlamaktır ve inancına bakılmaksızın uzmanlığından emin olunan bir doktora gitmek de caiz olur.

Psikolojik tedavi sürecinde, iyileşme amacıyla geçmişteki hatalı davranışları (günahları) anlatmak gerekebilir. İslam’da günahları gizlemek esastır, ancak zaruret halinde (tedavi maksadıyla) uzmana bu bilgileri vermek günah sayılmaz. Uzmanın da bu sırları yargılamadan dinlemesi ve mahremiyeti koruması esastır. Kullanılacak ilaçların içinde haram (alkol, domuz yağı gibi) maddeler bulunması durumuna dikkat edilmelidir. Normal şartlarda haram maddelerin kullanımı yasaktır. Ancak, bir hastalık sebebiyle (özellikle hayati ve ciddi ruhsal sorunlar gibi) zaruret ortaya çıkmışsa ve o hastalığın tedavisi için başka helal bir alternatif bulunamıyorsa, zaruretler yasakları mubah kılar (Mecelle, md. 21) ilkesince kullanılması caiz olur. İlaç kullanımında zaruret miktarınca hareket edilmeli ve mümkün olduğunca helal içerikli alternatifler araştırılmalıdır. Psikiyatrik ilaçların bir kısmı, özellikle sakinleştiriciler ve bazı uyku ilaçları bağımlılık yapma potansiyeli taşır. Bu tür ilaçların, sadece doktor tavsiyesiyle, reçeteye uygun dozda ve sürede kullanılması esastır. Keyif verici, uyuşturucu veya bağımlılık yapıcı bir amaçla kullanılması kesinlikle haramdır. ​Özetle, İslam’da psikolojik ve psikiyatrik tedavi caizdir ve bir Müslüman’ın ruhsal sağlığını korumak için attığı meşru bir adımdır. Tedavideki sakıncalar, genellikle etik ve ahlaki sınırlara, mahremiyet kurallarına ve ilaçların haram madde içerip içermediğine dikkat edilmesiyle önlenebilir.