İslam fıkhında teyemmüm, zorunluluk ve mazeret durumlarında, abdest veya gusül yerine geçen istisnai bir kolaylıktır. Hastalık sebebiyle teyemmüm almanın caiz olup olmadığı, hastalığın şiddetine ve suyun kullanımının sonuçlarına bağlıdır. Su bulunmaması veya suyu kullanmaya engel bir mazeretin bulunması halinde teyemmüm caiz olur. Hastalık, suyu kullanmaya engel bir mazeret sayılır. Fıkhen, kişinin teyemmüme ruhsat alabilmesi için, suyu kullanmasının hastalığını artıracağı, iyileşme süresini uzatacağı veya hastalığın başka bir uzva geçmesine sebep olacağı yönünde bir endişenin bulunması gerekir. Bu tür hastalıklar genellikle ateşli veya aşırı titremeli bir aşamada değilse, abdest almanın hastalık üzerinde ciddi bir artırıcı etkisi olmaz. Dolayısıyla, ağır olmayan grip veya nezlede sırf biraz üşüme korkusuyla teyemmüm almak caiz değildir. Mümkünse ılık su kullanılması ve gerekli tedbirlerin alınması gerekir. Migren gibi şiddetli baş ağrılarında, soğuk suyun kullanımı veya hareket etmek ağrıyı dayanılmaz bir şekilde artıracaksa, bu durum hastalığı artırma kriterine girebilir. Ancak, fıkıhta bu tür durumlar “sahih bir zarara” dayanmalıdır. Eğer doktor tavsiyesi veya tecrübeyle suyun kullanımı gerçekten zararlı görülüyorsa, teyemmüm caiz olur. Aksi takdirde, abdesti hafifçe ve dikkatlice almak gerekir.

Orta şiddetli, özellikle suyla teması direkt olarak hastalığın kötüleşmesine yol açacak durumlarda teyemmüm caizdir. Zatürre gibi akciğer hastalıklarında, hastanın vücut ısısının aşırı düşmesi, titreme veya üşütme sonucu hastalığın seyrinin ağırlaşması çok yüksek bir risktir. Bu tür bir hastalıkta, doktor tavsiyesi olmasa bile, kişinin kendi tecrübesi veya kuvvetli zannı ile (namaz vakti içinde) su kullanmanın zararlı olacağını bilmesi durumunda teyemmüm alması caizdir. Suyu kullanmak hastalığın şiddetini artıracaksa veya iyileşme süresini uzatacaksa ve bu durum, ya kişinin kendi tecrübesi ile (daha önce su kullandığında hastalığının arttığını görmesi) ya da güvenilir bir doktorun açıkça su kullanmama yönündeki tavsiyesi olması halinde teyemmüm caizdir. ​Özetle, ağır olmayan hastalıklarda (hafif grip gibi) teyemmüm caiz değildir; abdesti uygun tedbirlerle (ılık su, sıcak ortam) almak gerekir. Orta veya ağır şiddetli hastalıklarda (zatürre, ciddi yaralar vb.) ise, suyun kullanılmasının hastalığa zarar vereceği kuvvetle muhtemel ise teyemmüm caizdir. ​Eğer suyun sadece bir uzva zarar vereceği biliniyorsa (örneğin koldaki bir yara), Hanefi fıkhına göre diğer sağlam uzuvlar yıkanır, yaralı uzuvdaki sargıya mesh yapılır.