Fıtır sadakası nedir ve ne zaman verilmesi gerekir?

Fitre, fıtır sadakası; Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak, dinen zengin olup Ramazan ayının sonuna yetişen müslümanın, belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır.^[1] Vacip oluşu, hadis ile sabittir.^[2]

Kişi, kendisinin ve küçük çocuklarının fitrelerini vermekle yükümlüdür. Peygamber Efendimiz (s.a.v), köle-hür, büyük-küçük, kadın-erkek her müslüman için fitre gerektiğini ifâde etmiştir.^[3]

Fitre, Ramazan Bayramı’nın birinci günü sabahı, fecrin doğuşundan itibaren vâcib olur. Fitreyi vermenin müstehab olan şekli ise; fecrin doğuşundan itibaren namazdan çıkmadan önce fakirlere verilmesidir. Fakat fitrenin bayramdan, hatta Ramazan’dan önce verilmesinde de bir beis yoktur. Böylece fakirlerin bayram ihtiyaçlarını önceden karşılamaları, noksanlarını telâfi etmeleri sağlanmış olur.

Şâfiî mezhebinde ise; fitreyi, meşru bir mazeret bulunmadıkça, bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haramdır, Ramazan’ın ilk günlerinde vermek de câizdir.^[4]

Fitrenin hedefi, bir fakirin içinde yaşadığı toplumun hayat standardına göre bir günlük yiyeceğinin karşılanması, böylece bayram sevincine iştirak etmesine katkıda bulunmaktır.

Fıtır sadakasının en az miktarı, yaklaşık 3.5 kilo arpa olsada bunun belirlenmesinde, kişinin bir günlük (iki öğün) normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktarın ölçü alınması daha uygun olacaktır. Kişi, dinen zengin sayılanlara, usûlüne (anne, baba, dedeler ve nineler), fürûuna (çocuklar ve torunlar) ve eşine fıtır sadakası veremez. Fitreler bir fakire verilebileceği gibi, birkaç fakire de dağıtılabilir.^[5] Ancak bir kişiye verilen miktar bir fitreden az olmamalıdır.

 

---

Kaynakça:

[1] Nevevî, el-Mecmû’, bâbu zekâti’l-fıtr; c. 6, s. 103-105
[2] Buhârî, Kitâbu’z-zekât, 70 bâbu fardı sadakati’l-fıtr, h. no: 1503
[3] Buhârî, Kitâbu’z-zekât, 71 bâbu sadakati’l-fıtr âle’l-abdi ve ğayrihi, h. no: 1504, 78; bâbu sadakati’l-fıtr âle’s-sağîr ve’l-kebîr, h. no: 1512
[4] Nevevî, el-Mecmû’, bâbu zabti’l-yesâr ellezî tecibu bihi’l-fıtr; c. 6, s. 128
[5] Merğinânî, el-Hidâye, Kitâbu’z-zekât, bâbu men yecûzü def’u’s-sadakât ileyhi; c. 2, s. 224

---

URL Kopyala