Menü

Evlilik öncesi yapılan sağlık testlerinin neticesine göre karar vermek caiz mi?

Aşevi İnşaatı Yardımı - Huzurlu Gönüller Eğitim Vakfı
Aşevi İnşaatı Yardımı - Huzurlu Gönüller Eğitim Vakfı
Aşevi İnşaatı Yardımı - Huzurlu Gönüller Eğitim Vakfı
197 görüntülemeSöz, Nişan ve Evlilik
0 Yorum

Evlilik öncesi yapılan sağlık testlerinin neticesine göre karar vermek caiz mi?

Evlilik öncesi, sma testi gibi tarama testleri yaptırmak caiz mi?

İsmail Hakkı Yelkenci cevap verdi 07/06/2025

URL Kopyala
0

Evlilik öncesi yapılan sağlık testlerinin neticesine göre evlilik kararı vermek dinen caiz ve hatta İslam’ın genel prensipleri, aile kurumunun sağlam temeller üzerine kurulmasını ve neslin korunmasını esas aldığı için teşvik edilen bir yaklaşım sayılabilir. İslam, evliliği neslin devamı, huzur ve karşılıklı sevgi ve şefkatin tesisi gibi yüce amaçlarla meşru kılmıştır. Bu amaçların sağlıklı bir şekilde gerçekleşebilmesi için eşlerin ve doğacak çocukların sağlığı önemli bir faktördür. İslam dini, her konuda tedbirli ve ihtiyatlı olmayı emreder. Evlilik gibi hayat boyu sürecek ve önemli sonuçları olacak bir kurumun temellerinin sağlam atılması, ileride ortaya çıkabilecek ciddi sorunların önüne geçilmesi açısından önemlidir. Kur’an-ı Kerim’de Nisa Suresi 102. ayette geçen “Bununla birlikte ihtiyatlı olun (tedbirinizi alın)” gibi genel ifadeler, her konuda olduğu gibi evlilik konusunda da geleceğe yönelik tedbir almayı meşru kılar.

İslam hukukunun temel amaçlarından (makasıd-ı şeria) biri neslin korunmasıdır (hıfz-ı nesil). Evlilik öncesi sağlık testleri, kalıtsal hastalıkların (örneğin, Akdeniz Anemisi, SMA taşıyıcılığı gibi) veya bulaşıcı hastalıkların (Hepatit, HIV gibi) tespiti ve dolayısıyla sağlıklı nesillerin devamlılığı için kritik bir rol oynar. Eğer iki taraf da aynı kalıtsal hastalığın taşıyıcısıysa, doğacak çocukların hasta olma riski artar. Bu durumda, evlenmekten vazgeçme veya en azından riskleri bilerek önlem alma hakkı doğar. İslam fıkhında “zarar ve zarara zararla karşılık vermek yoktur” (La darara ve la dırar) kaidesi esastır. Eğer bir sağlık sorunu, evlilik hayatını ciddi şekilde olumsuz etkileyecek, eşlerden birine veya doğacak çocuklara zarar verecek nitelikteyse, bu durumu bilerek karar vermek tarafların hakkıdır. Evlilik, karşılıklı güven ve dürüstlük üzerine kuruludur. Sağlık durumu hakkında bilgi saklamak, ileride büyük sorunlara yol açabilir.

Hatta bazı ağır hastalıklar (örneğin cinsel ilişkiye engel olan, tiksinti uyandıran, bulaşıcı ve tedavisi zor olan hastalıklar, akıl hastalıkları gibi), evliliğin feshedilmesi (kusur sebebiyle boşanma) için bile haklı bir sebep olarak kabul edilmiştir. Dolayısıyla evlilik öncesinde bu tür durumların tespit edilmesi, ileride yaşanabilecek mağduriyetleri engeller. Eğer sağlık testleri sonucunda, evliliği ciddi şekilde etkileyecek (bulaşıcı hastalık, kalıtsal risk, cinsel hayata engel durumlar, akıl hastalıkları vb.) bir durum tespit edilirse, tarafların bu evlilikten vazgeçme hakkı vardır. Bu durum, dinen bir günah veya vebal taşımaz. Çünkü evlilik, tarafların rızasına ve huzuruna dayanır; sağlık sorunları bu huzuru ve rızayı derinden etkileyebilir. Evlilik öncesi sağlık testlerinin yapılması, İslam’ın tedbir, neslin korunması, zarar ve zarara zararla karşılık vermeme gibi temel ilkeleriyle örtüşmektedir.

Tespit edilen sağlık sorununun tedavi edilebilir olması durumunda, taraflar tedavi süreçlerini tamamladıktan sonra evliliklerini gerçekleştirebilirler. Örneğin, bir bulaşıcı hastalığın tedavisi varsa, tedavi sonrası evlenmek mümkündür. Eğer riskli bir durum varsa (örneğin, her iki tarafın da taşıyıcı olması ve doğacak çocuklarda hastalık riskinin bulunması gibi), taraflar bu riskin farkında olarak ve olası sonuçlarını kabul ederek evlenmeye de karar verebilirler. Bu da caizdir, ancak risklerin bilinmesi ve kabullenilmesi esastır. Günümüzde birçok İslam ülkesi ve Türkiye gibi devletler, evlilik öncesi sağlık testlerini yasal olarak zorunlu tutmaktadır. Bu zorunluluk, toplum sağlığını koruma ve kamu maslahatını (genel fayda) gözetme ilkesine dayanır. İslam hukukunda devletin, toplumun genel faydası için bazı şeyleri zorunlu kılması caiz görülmüştür. Ancak bu testlerin kesin sonuç vermesi ve suistimallere açık olmaması şarttır.

İsmail Hakkı Yelkenci cevap verdi 07/06/2025
0
Cevap yaz..