Borçlu borcunu vaktinde ödemediği için alacaklı zarara uğrasa bu zararı borçluya ödetebilir mi?

Ödeme imkânı olduğu hâlde zamanında borcunu ödemeyen borçlu, manen sorumlu olur ve uhrevî cezayı hak eder. Bu konuda Peygamber Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurmuştur: “Zengin kişinin borcunu ödemeyi uzatması zulümdür.”^[1]

İslâm Hukuku açısından ise; kişinin zimmetinde bir borç sabit olur ve onu ödemeye yanaşmazsa, bu kişi yetkili makamlar tarafından ödemeye zorlanabilir. Fakihler bu tür bir cezanın uygulanmasını, Peygamber Efendimizin (s.a.v) konuyla ilgili hadislerine dayandırmışlardır.^[2] Ödeme imkanı olduğu hâlde, borçlunun borcunu kasıtlı şekilde geciktirmesi nedeniyle alacak değer kaybına uğrasa, alacaklı borçluya değer kaybı oranında zararı ödetebilir.

Ancak borçlunun malî sıkıntı içinde olduğunu ispat etmesi halinde, yetkili makamlar borcunu ödeyebilmesi için kendisine belli bir süre tanır, zira hakîkaten darlık ve ödeme güçlüğü içindeyse, ona yardım etmek de, hem alacaklıya ve hem de bütün bir topluma düşen insani, ahlakî ve İslâmî bir davranış biçimidir. Kur’ân’da: “Eğer borçlu sıkıntıda ise kolaylığa çıkıncaya kadar ona mühlet verin. Şayet bilseniz, alacağınızı bağışlamanız sizin için daha da hayırlıdır.” buyurulmuştur.^[3]  Ancak bu durum ise, alacaklının yasal hakkını istemesine engel de değildir.

 

---

Kaynakça:

[1] Buhâri, Kitâbu’l-havâlât, 1; bâb fi’l-havâle, h. no: 2287
[2] Buhâri, Kitâbu’l-istikrâd, 13; bâb lisâhibi’l-hakki makâl
[3] Bakara Sûresi: 280

---

URL Kopyala