Birden fazla yemini bozan kişi, herbiri için ayrı ayrı kefaret ödemesi gerekir mi?
Birden fazla yemini bozan kişi, herbiri için ayrı ayrı kefaret ödemesi gerekir mi?
Birden çok yemin edip sonra da bozmanın, çeşitli şekilleri vardır:
1) İster peş peşe olsun isterse farklı zamanlarda birden çok yemin edilerek, her bir yeminde diğerinden farklı bir işin yapılması veya yapılmamasından söz edilmesi durumunda, fıkıh âlimlerinin çoğunluğuna göre her bir yeminin ihlalinden dolayı ayrı ayrı keffaret gerekir. Meselâ; “Vallâhi şu kimsenin evine girmeyeceğim”, “Vallâhi onunla konuşmayacağım” şeklinde söylenen sözlerin her biri ayrı birer yemindir. Yemin bozulup söz konusu kişinin evine girilmesiyle ayrı bir keffaret, o kişiyle konuşmakla başka bir keffaret gerekir.
2) Bir yemin cümlesinde, adına yemin edilen Allâh-u Teâla’nın ismi bir defa zikredilmekle beraber, yapılması veya yapılmaması söz konusu edinilen işler sayıca birden fazla olursa, bunların hepsi birden ihlal edilse bile bir keffaret yeterlidir. Meselâ; “Vallâhi şunu yemeyeceğim, şunu içmeyeceğim” diyen kimse, hem yiyerek hem de içerek verdiği söze aykırı davranırsa, sadece bir keffaret gerekir.
3) Bir yemin cümlesinin tamamı aynen birden fazla, mesela; “Vallâhi şu işi yapmayacağım”, “Vallâhi şu işi yapmayacağım” şeklinde tekrar edilir ve sonra da bu yemin bozulursa, Hanefî mezhebinde kabul gören görüşe göre, ne kadar tekrar edildiyse o kadar sayıda keffaret gerekir. Böyle bir yemin tekrarının aynı zaman ve ortamda veya farklı zaman ve ortamlarda yapılması hükmü değiştirmez.
Mâlikî, Şâfiîi ve Hanbeli mezheplerinde kabul gören görüşlere göre ve bazı Hanefîlere göre ise bir keffaret yeterlidir.
Bir yemin cümlesinde, yemin konusu olan iş bir defa zikredilmekle beraber, adına yemin edilen Allâh’ın ismi tekrar edilir veya O’nun birden fazla ismi kullanılırsa, bazı Hanefî fıkıh bilginlerine göre, arada atıf harfi (bağlaç) kullanılarak yapılan her tekrar, ayrı bir yemin sayılır ve yemin bozulduğunda ayrı ayrı keffaret gerekir. Başta İmâm-ı Muhammed olmak üzere bazı Hanefî fıkıh âlimleri ile Mâlikî, Şâfiîi ve Hanbeli mezheplerindeki fıkıh âlimlerinin çoğunluğuna göre ise arada bağlaç bulunsun bulunmasın bu tek bir yemin sayılır ve bozulması durumunda bir keffaret yeterlidir.[1]
Kaynakça:
[1] Sahnûn, el-Müdevvene, Kitâbu’n-nuzûri’l-evvel, bâbu’r-racul yahlifu fi’ş-şey’il vâhid; c. 1, s. 589; İbni Kudâme, el-Muğnî, Kitâbu’l-eymân, bâbu mes’ele halafe bikülli elfâzi’l-kasem âlâ şey’in vâhid; c. 9, s. 514; Kâsânî, Bedâiu’s-Sanâî, Kitâbu’l-eymân, fasl fî şerâitı rukni’l-yemîni billâh; c. 3, s. 10
URL Kopyala
