Avlanırken tek besmele ile ateş edip birden fazla hayvan vurulsa helal olur mu?
Avlanırken tek besmele ile ateş edip birden fazla hayvan vurulsa helal olur mu?
Saçma fişek ile bir atışta çok sayıda toplanmış kuş grubuna atılırsa tek besmele tüm hayvanlara yeter mi? Yoksa murdar mı olurlar? Şayet ölmeyip yaralansalar yanına gidip her birini ayrı ayrı besmeleyle mi kesmek gerek? Birini keserken diğeri ölürse yetişilmezse, o murdar olur mu?
URL Kopyala
İslam hukukunda avcılık, belirli kurallara bağlanmış bir faaliyettir ve bu kurallar, avlanan hayvanın etinin helal olması için önemlidir. Hanefi, Maliki ve Hanbeli mezheplerine göre, avcı av için besmele çekerek silahını ateşlediğinde veya av köpeğini saldığında, bu besmele o anki fiile yani “atışa” veya “salmaya” aittir. Bu nedenle, atılan bir mermi veya ok isabet ederek birden fazla hayvanı öldürürse, hepsi helal kabul edilir. Buradaki temel mantık şudur: Besmele, belirli bir hayvana değil, atma/salma fiilinin kendisine çekilmiştir. Atışın sonucunda birden fazla hayvana isabet etmesi, bu fiilin doğal bir sonucu olarak görülür ve her bir hayvan için ayrı ayrı besmele çekilmesine gerek yoktur. Bu görüş, Hanefi fıkhının önemli eserlerinden el-Mebsut gibi kaynaklarda yer almaktadır. İmam Serahsî, el-Mebsut adlı eserinde bu konuya değinerek, “Avcı, silah atarken veya hayvanını salarken bir defa bismillâh dese, neticede birden fazla hayvan avlasa, bu avlar helaldir. Hepsinin de eti yenilebilir” demiştir.
Hadis-i Şerif: Ebu Sa’lebe el-Huşenî’den (r.a.) rivayet edilen bir hadiste, “Sen besmele çekerek avını saldığında veya ok attığında, o av hayvanına eriştiğin zaman onu ölmüş bulursan, yiyebilirsin. Ancak avın suda boğulduğunu görürsen, bil ki su onu öldürmüştür, bu durumda yeme” (Buhari, Müslim) buyrulmuştur. Bu hadis, besmelenin fiile yönelik olduğunu ve neticede elde edilen avın helalliğini esas aldığını gösterir. Ancak, avın helal olması için sadece besmele çekmek yeterli değildir. Avı yapan kişinin Müslüman veya Ehl-i Kitap (Yahudi ya da Hristiyan) olması gerekir. Ateist, puta tapan veya namazı kasıtlı olarak terk eden kişilerin avladığı hayvan helal değildir. Av, hayvanı yaralayan bir aletle (ok, mermi, bıçak gibi) yapılmalıdır. Hayvanı sadece ezerek veya darbe alarak öldüren aletlerle (sopa, taş, tokmak gibi) yapılan av helal sayılmaz. Eğer avlanan hayvana canlıyken yetişilirse, usulüne uygun olarak kesilmesi (boğazlanması) gerekir. Ancak avcı yetişmeden hayvan ölmüşse ve ölümüne av silahı neden olmuşsa, o zaman helaldir.

