Allah Teâlâ kâmil müminleri vasıfladığı bir ayette şöyle buyurdu: “Onlar, harcadıklarında ne israf ne de cimrilik edenlerdir. Onların harcamaları, bu ikisi arası dengeli bir harcamadır.” (Furkan; 67) Varlıklı da olsa dünya nimetlerinden faydalanmakta aşırıya kaçmayan, mütevazi şekilde sade yaşamı tercih eden müminler, hadislerde güçlü biçimde övülmüştür. Bilinmelidir ki haram olan bir hususta harcamak, israf ve tebzirdir. Fakat mübah konularda israf ise, harcama yapan kişinin durumuna, imkanına, yerine ve zamanına göre farklılık gösterir. İsraf oransal bir husus olup, eyleme değil kişiye bağlıdır. Örneğin; fakir bir kadın, genelde zengin bir kadının edindiği bir süs/takı edinirse müsrif olur. Şayet bu takıyı zengin kadın edinirse israf olmaz. Hatta yeme ve içmede bile israf olayı, insandan insana değişmektedir. Küçük bir öğün bir kişiye yeterken diğerine yetmeyebilir. Bununla birlikte, bir insanın kendi evinde normalde yemediği bir yemeği, misafirine ikram etmesi de israf olmaz.

Aşırı pahalı araba, ev, eşya vb. satın almak kişinin maddi durumuna göre değişebilen bir konudur. Bu konuda kesin bir “israftır” veya “değildir” yargısına varmak zordur. Ancak bazı açılardan değerlendirme yapmak mümkündür. Eğer alınan şey, kişinin gerçek ihtiyaçlarının çok ötesindeyse ve sadece gösteriş veya aşırı lüks amacıyla alınıyorsa israf olarak değerlendirilebilir. Örneğin, tek başına yaşayan birinin çok sayıda lüks arabaya sahip olması veya kullanmadığı halde büyük bir malikane satın alması gibi. Kişinin gelir ve birikimiyle orantılı olmayan aşırı harcamalar yapması, gelecekte maddi sıkıntılara yol açabilir ve bu durum israf olarak görülebilir. Bazı görüşlere göre, toplumda temel ihtiyaçlarını karşılayamayan insanlar varken, aşırı lüks tüketime yönelmek etik açıdan sorgulanabilir ve bir tür kaynak israfı olarak görülebilir. Özellikle bazı lüks tüketim malları, satın alındıktan kısa bir süre sonra önemli ölçüde değer kaybedebilir. Bu durum, harcanan paranın karşılığının alınamaması açısından israf olarak değerlendirilebilir.

Eğer pahalı bir araba veya ev, kişinin veya ailesinin gerçek ihtiyaçlarını karşılıyorsa ve düzenli olarak kullanılıyorsa, maddi imkanı da elverişli ise bu bir yatırım veya gereklilik olarak görülebilir. Örneğin, geniş bir ailenin güvenli ve konforlu bir araca ihtiyacı olması veya işi gereği merkezi bir konumda büyük bir eve ihtiyaç duyulması gibi. Özellikle gayrimenkul gibi bazı pahalı alımlar, uzun vadede değerini koruyabilir veya artırabilir. Bu durumda yapılan harcama bir yatırım olarak değerlendirilebilir. Sonuç olarak; aşırı pahalı alımların israf olup olmadığına karar verirken, alıcının ihtiyaçları, maddi durumu, satın alma amacı ve toplumsal bağlam gibi çeşitli faktörleri göz önünde bulundurmak gerekir. Tek bir cevap vermek doğru olmamakla birlikte, harcamaların ölçülü, bilinçli ve başkalarına zarar vermeyecek şekilde yapılması önemlidir.