Satacağı evde ücretli ya da ücretsiz oturma şartını koşarak satmak câiz midir?

Bu satışın en temiz ve sorunsuz şekli şudur; akit esnasında bunu şart koşmadan, satış akdinden önce, satıcının evde oturmasını vaat olarak konuşmaları ve müteahhir Hanefî fakihlerinin; (insanların ihtiyacına binaen bazı meselelerde vaadin bağlayıcı olması) görüşüyle amel ederek de bu va’din bağlayıcı kabul edilmesi. Yani, akit’ten önce bu konuşmayı yapacaklar, akit esnasında ise; “bu evde şu kadar oturmam şartıyla sana sattım” demeyip, direk; “şu paraya bu evi sana sattım” diyecek, yani anlaşmayı akdin içine şart olarak koymayacaklar. Bu şekil, bu satışın nispeten en temiz şeklidir.

Fakat bununla birlikte şayet evde bir süre oturmak, akdin içinde şart koşulursa, normal Hanefî usûlüne göre bu şart ile bu satış fasit olur, zira satışın gereklerinden olmayan ve taraflardan birine menfaat sağlayan şart akdi fasit eder. Ancak yine Hanefî’lerin; “şayet akit içinde koşulan bir şart, müminler arasında örf hâlini almış olursa, bu şart fasit bir şart olmaktan çıkar” görüşüne binaen, evde oturma süresini bir yıldan fazla olmak gibi, uzun bir müddet şart koşmamak kaydıyla, bu işlemi câiz görenler de olmuştur. Zira bu şart da alışılagelmiş ve örfleşmiş şartlardandır.

---

URL Kopyala