Özel sağlık sigortasının caiz olmadığını savunan İslam alimleri, bu tür sigorta sözleşmelerinin İslam hukukunun temel prensiplerine aykırı olduğunu belirtirler. Bu aykırılığın dayanakları başlıca üç maddede özetlenebilir:

1) Sigorta sözleşmesinde taraflar için bir belirsizlik (garar) unsuru bulunmaktadır. Sigortalı, ödediği primlerin karşılığında ne kadar tazminat alacağını veya hiç alıp almayacağını bilemez. Benzer şekilde, sigorta şirketi de ne kadar ödeme yapacağını önceden kesin olarak bilemez. İslam hukukunda, alım satım (akit) işlemlerinin geçerli olabilmesi için, satılan malın ve bedelin belirli olması (malum olması) şarttır. Sigorta sözleşmesinde ise riskin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği, gerçekleşirse ne kadar bir zararın ortaya çıkacağı belirsizdir. Bu durum, “garar-ı fahiş” yani aşırı belirsizlik olarak nitelendirilir ve akdi fasit (geçersiz) kılar. Nitekim kişi sigorta primi öder ancak hiç rahatsızlanmazsa, ödediği primler sigorta şirketine kalır ve karşılığında herhangi bir hizmet veya mal almamış olur. Bu durum, haksız kazanç olarak değerlendirilir.

2) Sigorta sözleşmesi, kumar (meysir) ile benzerlik gösterir. Kumarda, bir tarafın kazanması diğer tarafın kaybetmesine bağlıdır. Sigortada da durum böyledir: Sigortalı hasar görmezse primleri kaybeder, sigorta şirketi kazanır; sigortalı hasar görürse tazminat alır, sigorta şirketi kaybedebilir (kendi açısından). Sigortalı prim ödeyerek bir “riske” girer. Ya ödediği primden çok daha fazlasını alır (hasar durumunda) ya da hiçbir şey alamaz ve primleri tamamen kaybeder (hasar oluşmazsa). Bu belirsizlik ve şans faktörü, kumarın temel özelliklerindendir. Kur’an-ı Kerim’de kumar (meysir) açıkça yasaklanmıştır: “Ey iman edenler! İçki, kumar, dikili taşlar (putlar) ve fal okları şeytan işi birer murdarlıktır. Bunlardan kaçının ki kurtuluşa eresiniz.” (Maide Suresi, 90. Ayet)

3) Bazı alimler, sigorta sözleşmelerinde faiz unsuru bulunduğunu ifade ederler. Özellikle hayat sigortası gibi birikimli sigorta türlerinde, sigortalının ödediği primler üzerinden bir getiri (kâr payı) elde edilmesi durumu faize benzetilir. Eğer sigorta şirketi, toplanan primleri faizli işlemlerde değerlendiriyorsa, bu da sigortanın caiz olmamasının önemli bir nedeni olarak kabul edilir. Ayrıca, sigortalının ödediği prim miktarı ile aldığı tazminat miktarı arasında bir denge olmaması durumunda, ödenen primden daha az veya daha fazla tazminat alınması, “riba-i fazl” (fazlalık faizi) veya “riba-i nesie” (vade faizi) kapsamında değerlendirilebilir. Eğer sigortalı hasar karşılığı olarak ödediği primden daha fazla bir meblağ alırsa, bu fazlalık faiz olarak görülebilir. Primler belirli bir süre sonra geri ödendiği için de “riba-i nesie” kapsamında değerlendirilebilir.

Ayrıca sigortalı, ödediği primlere karşılık herhangi bir hasar veya zarar görmezse, sigorta şirketi onun primlerini haksız yere kazanmış olur. Bu durum, “Mallarınızı aranızda bâtıl (haksız, boş, batıl) yollarla yemeyin” (Nisa Suresi, 29. Ayet) ilkesine aykırı düşer. Bu nedenlerden dolayı, özel sağlık sigortası da dahil olmak üzere ticari sigorta türlerinin, geleneksel İslam fıkhında ağırlıklı olarak caiz görülmediği bir gerçektir. Ancak zorunluluk, zaruret halleri ve tekafül (İslami dayanışma sigortası) gibi alternatif modellerin mevcudiyeti durumunda farklı içtihatlar ortaya çıkmıştır. İslam’da sigortanın fonksiyonunu gören farklı müesseseler olduğu belirtilir. Bunlar arasında zekat, sadaka, vakıflar, beytü’l-mal (devlet hazinesi) ve akile sistemi (diyet ödeme sorumluluğu) gibi dayanışma ve yardımlaşma esaslı kurumlar gösterilir. Bu sistemler, bireylerin risklerini kolektif bir dayanışma ile karşılamayı hedefler ve ticari sigortanın riskli yapısından uzak tutar.