Müslümanların halifesi olması farz mıdır, şayet halife yoksa bundan sorumlu olurlar mı?
Müslümanların halifesi olması farz mıdır, şayet halife yoksa bundan sorumlu olurlar mı?
Müslümanların halifesi yoksa üzerlerine halife seçmeleri farz mı, ihtilaflı mı?
URL Kopyala
Âlimlerin muteber olanları arasında, Peygamberimizin ”sallallahu aleyhi ve sellem” halifeliğini üstlenecek bir yöneticinin atanmasının vacip olduğu konusunda hiçbir ihtilaf yoktur. Mâverdî, El-Ahkâmü’s-Sultâniyye adlı eserinde şöyle demiştir: ‘İmamet (halifelik), dinin korunması ve dünya işlerinin yönetilmesinde peygambere vekalet için tesis edilmiştir ve ümmet içinde bu görevi üstlenecek birinin atanması icma ile vaciptir.’ Nevevî, Müslim Şerhi’nde şöyle demiştir: ‘Müslümanların bir halife nasbetmesinin vacip olduğu konusunda icma etmişlerdir.’ Kurtubî, Allah Teâlâ’nın şu sözünün tefsirinde: ‘Hani Rabbin meleklere: ‘Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım’ demişti.’ (Bakara: 30) şöyle demiştir: ‘Bu ayet, sözü dinlenip itaat edilen bir imam ve halife nasbetmenin delilidir ki, onunla birlik sağlanır ve İslâm’ın hükümleri onun vasıtasıyla uygulanır. Ümmet arasında ve imamlar arasında bunun vacipliği konusunda, Şeriata karşı sağır olan Esamm’dan rivayet edilenler dışında, hiçbir ihtilaf yoktur.’
Bu icmayı birçok ilim ehli nakletmiş olup, hikmeti açık ve nettir. Çünkü insanların maslahatları ancak bununla gerçekleşir. İnsanların işlerinin yönetimi, dinin en büyük vaciplerindendir, hatta din ancak onunla ayakta kalır. Çünkü Âdemoğullarının maslahatları ancak toplulukla tamamlanır ve topluluk halinde olduklarında mutlaka bir başa ihtiyaçları vardır. Nitekim hilafet veya büyük imamet konusunun önemi nedeniyle, ilim ehli onu fıkıh kitaplarında değil, itikat kitaplarında ele almayı uygun görmüştür. Buna göre; bu meselenin önemi, diğer tüm şer’i hükümlerin önemi gibidir, küçümsenemez. Bununla birlikte, insanların durumları, cehaletin yaygınlığı, ayrılık ve ihtilafın yaygınlığı gibi hususlar gözetilmeli, insanlara düşmanlık edilmemeli ve sert davranılmamalı, aksine onlara daha fazla şefkat gösterilmelidir.