İnternet üzerinden sipariş verilen bir malı almaktan cayma hakkı var mıdır?

Hocam, internetten kitap siparişi verdim, saatler sonra başka bir sitede 150 TL’ye daha ucuzunu bulduğum için siparişinden 3 -3.5 saat gibi kısa bir süre sonra iptal edilmesini istedim. Gün içinde bir kaç kere daha yazdım fakat siparişi iptal etmek yerine kargoya verdiler. Benim sorum şu; internet siparişlerinde, sipariş yola çıkmadan iptal yapmamız caiz mi? Birde kargo kapıma geldi ama cayma hakkımı kullanıp geri iade ettim. Bu durumda kargonun satıcıya geri dönmesindeki kargo ücreti kime aittir?

İnternet üzerinden yapılan alışverişler şart muhayyerliği veya görme muhayyerliği üzerinden değerlendirilmesi mümkündür, her iki değerlendirmeye göre de müşterinin malı iade etme hakkı vardır. Nitekim konuyla ilgili mevzuatta müşteriye belli bir süre içerisinde tek taraflı iade hakkı tanınmıştır ancak iade esnasında oluşacak kargo masrafı ise sözleşmede mevcut şartlara göre değerlendirilir. Şart muhayyerliğinin alıcı ve satıcıdan her biri veya aynı anda her ikisi için câizliği hususunda bir iki istisna dışında görüş birliği bulunmaktadır. Bu konuda temel dayanak, alım satımda hep aldatıldığı şikâyetinde bulunan Habbân b. Münkız’a Hz. Peygamber’in söylediği şu sözdür: “Alım satım yaptığında de ki: Aldatma yok ve benim üç gün muhayyerlik hakkım var.” (Buhârî, “Büyûʿ”, 48)

Müşterinin, görmeden satın aldığı bir malı, daha sonra gördüğünde, alışveriş akdini feshetme hakkı vardır. Bu hakka görme muhayyerliği denilir. Peygamberimizden (s.a.v) nakledilen bazı rivâyetlerde: “Görmediği bir şeyi satın alan kimse, onu gördüğü zaman muhayyerdir” buyurmuştur. (Beyhakî, es-Sünenü’l-Kübrâ, Kitâbu’l-buyû’, bâb uman kâle yecûzu bey’u’l-ayni’l-ğâib; c. 5, s. 439-440, h. no: 10425-10426) Şâfiî mezhebine göre; bir malı görmeden satın almak câiz değilse de Hanefî mezhebine göre câizdir, ancak müşteri malı daha sonra gördüğünde onun için görme muhayyerliği olur, malı beğenmediği takdirde iade etme hakkına sahip olur. Nitekim memleketimizdeki alışveriş kanunlarındaki mevzuat da bu hükme elverişlidir. Kargo ücreti de mevzuata göre kime ait ise ona göre değerlendirilir.

---

URL Kopyala