Şaban ayının yarısından sonra oruç tutmak mekruh mudur?

Ebu Hureyre radıyallahu anhu’dan rivayet edildiğine göre Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem şöyle demiştir: “Şaban ayının ortasına vardığınızda oruç tutmayın ” (1) Bu hadis, Şaban ayının ikinci yarısından sonra yani 16. Günden sonra oruç tutulmasının yasak olduğunu gösteriyor. Ancak oruç tutmanın caiz olduğuna dair farklı rivayetler vardır: “Ramazan orucuna, bir veya iki gün önceden oruç tutarak başlamayın. Ancak o gün, bir kimsenin tutmakta olduğu oruca denk gelirse, o gün oruç tutsun.” (2) Bu hadis, oruç alışkanlığı olan kimsenin Şaban ayının ikinci yarısından sonra da oruç tutabileceğini gösteriyor. Pazartesi ve perşembe günlerini tutan kimse veya bir gün oruç tutup bir gün yiyen kişilerin bu duruma örnek gösterilebilir. Bir rivayete göre; Aişe radıyallahu anha’dan rivayet edildiğine göre şöyle dedi: Rasûlullah’ın Şaban’da tuttuğundan daha fazla orucu bir başka ayda tuttuğunu görmedim. O, çok azı hariç Şaban’ın çoğunu tutardı.” (3) İmam Nevevi rahimehullah şöyle dedi: hadisin ikinci şıkkı, birinci şıkkın açıklamasıdır. Yani Şaban ayının çoğunu tutardı. Bu hadis, Şaban ayının yarısından sonrasını da oruçla geçirmenin caiz olduğunu gösteriyor. Ancak bu birinci yarısıyla birleştirmek şartıyla olur.

Şafii mezhebi tüm bu hadislerle aynı anda amel ederek şöyle demişler: Oruç alışkanlığı veya ikinci yarısını ilk yarısına bağlamadan Şaban ayının sadece ikinci yarısında oruç tutmak caiz değildir. Şafii mezhebine göre en tercihli görüş budur. Zira yasaklama haramlık ifade eder. Ruyani gibi bir takım alimler yasaklamanın kerahet hükmünde olduğunu söylemişlerdir. (4)

Alimlerrin cumhuru, Şaban ayının ikinci yarısının orucundan alıkoyan hadislerin zayıf olduğunu söylemişlerdir. Bunun üzerine Şaban ayının ikinci yarısında oruç tutmak mekruh değildir. Hafiz bin Hacer şöyle dedi: Alimlerin cumhuru şöyle dediler: Şaban’ın ikinci yarısında gönüllü olarak oruç tutmak caizdir. Ayrıca bu konuda gelen hadisin zayıf olduğunu bildirmişlerdir. Ahmed ve İbn Main hadisin munker olduğunu söylemişler. Ayrıca Beyhaki ve Tahavi de bu hadisi zayıf görenler arasındadırlar. (5)

1) (Ebu Dâvud; hadis no:3237. Tirmizî; 738. İbn-i Mâce; 1651 .Elbânî, “Sahîh-i Tirmizî’de hadisin sahih olduğunu belirtmiştir.590
2) Buhârî; hadis no: 1914. Müslim; hadis no: 1082
3) Buhârî; hadis no: 1970. Müslim; hadis no: 1156.
4) El mecmu 6/399-400. Fethul bari
5) Fethul bari

---

URL Kopyala