TOKİ’den ev almak caiz midir?
TOKİ’den ev almak caiz midir?
Fukahaya göre akdin aslî unsurlarının dışında ayrıca sıhhat şartları da vardır. Malın fiyatının ve niteliğinin belli olması, vadeli satışta teslim vaktinin belirtilmesi, örfe uymayan veya akdin gereği olmayan ilave şartların koşulmaması ve faiz içermemesi gibi hususlar bu şartlar arasında sayılır.
Hanefilere göre söz konusu sıhhat şartlarından birinin eksikliği akdi fasit hale getirir. Bu tür eksikliklerin giderilmesi durumunda ise akit sahih hale dönüşür.[1] Fesat sebeplerinin giderilememesi durumunda ise; müşteri satın aldığı malı teslim alınca, habis (kirli) bir mülkiyet ile ona malik olsa da, söz konusu akdin feshi gerekir. Ancak müşteri bu malda; satış, hibe, tüketim gibi herhangi bir tasarrufta bulunursa, artık taraflar için bu akdi feshetme imkânı kalmaz.[2] Diğer mezheplere göre ise, malda veya fiyattaki belirsizlik giderilmezse akit batıl olur ve hüküm ifade etmez.[3]
Öncelikle; kooperatif sistemlerinde de olduğu gibi, bu şekilde temelden ev satın alma diye tabir edilen daire alma işlemi; İslâm hukukunda İstisna’ (sipariş) yoluyla alışveriş olarak nitelendirilir. Bu yolla yapılan alışverişin caiz olabilmesi için; akit esnasında dairenin fiyatı, teslim tarihi ve kaba ve ince inşaat olmak üzere tüm detayları bilinmesi gerekir. Toplu Konut İdaresinin genel satış prensibinde; satılan dairenin bedelinin belli bir yüzdesi peşin ödenir, kalan kısmı ise uzun bir vadeye yayılarak aylık taksitler halinde ödenir. Ayrıca bu taksitler altı ayda bir zamlanır, fakat zam miktarı baştan belli değildir, ÜFE TÜFE ye göre belirlenir. İslâm hukukuna göre bir alışverişin sahih ve geçerli olabilmesi için, satın alma esnasında malın fiyatının belli olması zorunludur. Aksi takdirde alışveriş fâsid olur, fasit akitler ise İslam hukukunda faiz mesabesinde günahtır.
Görüldüğü üzere, Toplu Konut İdaresinden satın alınan dairelerin toplam fiyatları, satın alma anında malum olmadığından bu yolla yapılan alışveriş fasit olur ve taraflar bu alışverişi fesh etmedikleri takdirde, günahkâr olmakla birlikte bu yolla elde edecekleri mülkiyet de kirli bir mülkiyet olur.
Kaynakça:
[1] Merğînânî, el-Hidâye, V, 9; Mevsılî, el-İhtiyâr, II, 59
[2] Mevsılî, el-İhtiyâr, II, 50-51; İbnü’l-Hümam, Fethu’l-Kadîr, VI, 367-368
[3] Desûkî, Hâşiye, III, 15-16; Şirbînî, Muğni’l-Muhtâc, II, 16-23, 126
URL Kopyala
